αμάνικος επενδύτης 5754
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, μπροστινή όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Σιγκούνι Αττικής, πίσω όψη
Προφίλια σιγκουνιού
Προφίλια σιγκουνιού
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Κέντημα μπροστινού φύλλου
Πλαϊνό κέντημα 
Πλαϊνό κέντημα 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5754
Όνομα αντικειμένου
αμάνικος επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σιγκούνι ή σιγκούνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σιγκούνι από την Αττική. Θεωρείται ο αρχαϊκότερος τύπος ανάμεσα στα σιγκούνια που συναντάμε στις ελληνικές φορεσιές. Πριν αντικατασταθεί από τη γρίζα, χρυσοκεντημένο, φοριόταν στο γάμο. Φτιάχνεται από λευκό σαγιάκι της ντριστέλας, το μάλλινο ύφασμα που οι γυναίκες έχουν επεξεργαστεί στην νεροτριβή ώστε να γίνει χοντρό και πηχτό. Κόβεται και ράβεται από τους ραφτάδες και κεντιέται από ειδικές τεχνίτρες, τις μαϊστρες, με σκούρες μάλλινες κλωστές (πράσινες, μπλε και μαύρες) και πυκνά διακοσμητικά θέματα. Το σιγκούνι, με κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά από πάνω ως κάτω, είναι φτιαγμένο από δύο μπροστινά φύλλα, ένα δεξιά και ένα αριστερά, που ενώνονται με τα δύο φύλλα της πλάτης ως τη μέση. Από τη μέση και κάτω παρεμβάλλεται λόξα που κάνει το ρούχο μεσάτο και κομψό. Στα μπροστινά
φύλλα έχει προστεθεί, ως μπορντούρα του ανοίγματος, κατακόρυφη κεντημένη λωρίδα πανιού, που φθάνει στα 4εκ. ψηλότερα από το τελείωμα του σιγκουνιού, αφήνοντας μικρό τριγωνικό άνοιγμα. Η λωρίδα επικαλύπτεται σε μήκος 32εκ. από τη λαιμόκοψη με χρωματιστό διάκοσμο που έρχεται σε αντίθεση με το όλο μαύρο κέντημα του σιγκουνιού. Λωρίδα από πολύ σκούρα βυσσινί τσόχα γαρνίρει την πίσω όψη της λαιμόκοψης. Μπροστά, με τριγωνικό ξεκίνημα, υπογραμμισμένο με γαϊτάνι, φαρδιά λωρίδα από την ίδια τσόχα περιγράφεται από το χρυσό γαϊτάνι. Στην εσωτερική πλευρά, το γαϊτάνι ξεπερνάει το τελείωμα της ταινίας και, στρίβοντας σχηματίζει μικρό τρίγωνο, με την οριζόντια πλευρά του παράλληλη προς το τελείωμα της ταινίας. Από το τελείωμα αυτό ως το αντίστοιχό του στην άλλη πλευρά, η σκούρα τσόχα περιβάλλεται από δυο φωτεινές κορδέλες. Εμφανέστερη είναι η ροζ που πατάει στο θαλασσί χρώμα. Η μπροστινή φαρδιά ταινία έχει εσωτερική επένδυση από χοντρό χαρτόνι ενώ εσωτερικά είναι ντυμένη ολόγυρα με χοντρό, βαμβακερό πανί. Οι επίρραπτες λωρίδες των μπροστινών φύλλων ονομάζονται προφίλια. Το μαύρο κέντημα που περιβάλλει όλα τα ανοίγματα του σιγκουνιού, διατάσσεται γεωμετρικά με κατακόρυφες ή λοξές ταινίες που παρακολουθούν το κόψιμο του ρούχου. Μόνον η ραφή της πλάτης και της μπροστινής λωρίδας κάτω από το προφίλι είναι ορατές. Οι φαρδιές ταινίες της λόξας διακόπτουν την μπορντούρα της βάσης με τις οδοντωτές της απολήξεις που θυμίζουν τα "δοντάκια" του πουκάμισου. Στα δύο πλάγια του σιγκουνιού, η κατακόρυφη ταινία της πλάτης συναντιέται με την ταινία που κατεβαίνει από την μανικόκοψη περιβάλλοντας μαζί τη ραφή του μπροστινού με το πίσω φύλλο. Στο σημείο όπου αρχίζει η λόξα, οι ταινίες συστρέφονται σε μεγάλο καμπύλο σχήμα, προτού διαχωριστούν κατά μήκος των ραφών της λόξας. Στενή, κεντητή ταινία, παράλληλη προς την ταινία κάτω από τη μασχάλη, περιορίζει το ύψος του κεντήματος στο μπροστινό φύλλο. Σε κατακόρυφο άξονα και πάνω από τετράγωνο με οδοντωτές τις τρεις του πλευρές, υψώνονται χωρίς να εφάπτονται, επτά τρίγωνα, το ένα πάνω στ' άλλο, που μικραίνουν σε μέγεθος ανεβαίνοντας. Μέσα στις μαύρες, πυκνές κλωστές, μόνο με μεγεθυντικό φακό μπορεί κανείς να διακρίνει ένα μικρό, κεντρικό σχήμα που είναι πιθανότατα σχηματοποιημένη γυναικεία μορφή. Τα τρίγωνα αυτά (τα μεσσάρια) καθορίζαν και την αξία του σιγκουνιού: όσο περισσότερα, τόσο ακριβότερο. Τα σιγκούνια κατατάσσονταν σε σιγκούνια με ένα ως πέντε μεσσάρια. Το σχέδιο αυτό με τα τρίγωνα το ένα πάνω στο άλλο, λεγόταν και "κυπαρίσσι". Στα πλαϊνά κεντήματα, πάνω στις λόξες πέντε τρίγωνα σε ανάλογη διάταξη περιέχουν το ίδιο, δυσδιάκριτο μοτίβο. Από τις άκρες της βάσης του δεύτερου από κάτω τριγώνου, κρέμονται ανοίγοντας δυο αλυσιδίτσες από μικρά τριγωνάκια. Η μπορντούρα της βάσης δεν τονίζεται ιδιαίτερα και αποτελείται από δυο οριζόντιες ταινίες με γεωμετρικά μοτίβα (ζιγκ-ζαγκ, ρόμβοι), όπως και οι άλλες κεντητές ταινίες του σιγκουνιού. Ολόγυρα στα τελειώματα, το σιγκούνι κλείνει με μαύρο, μάλλινο γαϊτάνι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γυναίκα (;)
Ύψος
0.600
Πλάτος
0.530
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, μαΐστρες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
Μεσόγεια (Σπάτα;)
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
γαϊτάνι χρυσό
κορδέλα βαμβακερή
μάλλινη κλωστή
μαλλί
τσόχα
χαρτόνι
Τεχνικές
κέντημα, ρίζα
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Αρβανίτες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα | Αττικής
Μεσόγεια (Σπάτα;)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
29/5/1968
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Welters, L. 1986, Women’s Traditional Costume in Attica, Greece, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Δέδε-Μιχαήλ, Μ. 1981, Η φορεσιά της Μεσογείτισσας (1900-1930), Αθήνα.
Ζώρα, Π. 1981, Κεντήματα και κοσμήματα της ελληνικής φορεσιάς, Αθήνα, ΥΠ.ΠΟ - Μ.Ε.Λ.Τ.
Κουλοχέρη, Μ. 2004, Σπάτων Ένδυσις, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων Σπάτων.
Μαρίνη, Μ. 1989, Η μενιδιάτικη λαϊκή φορεσιά, Αχαρνές.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα