φόρεμα 7886/10
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα, πίσω όψη
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα, πίσω όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου, λαιμόκοψη και τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου, λαιμόκοψη και τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου, μανίκι
Λεπτομέρεια διακόσμου, μανίκι
Άνοιγμα μανικιού φοδραρισμένο με φούξια μεταξοβάμβακο ύφασμα
Άνοιγμα μανικιού φοδραρισμένο με φούξια μεταξοβάμβακο ύφασμα
Σέπη, τσέπη στο δεξί κοκκαλίτη (λοξό κομμάτι)
Σέπη, τσέπη στο δεξί κοκκαλίτη (λοξό κομμάτι)
Άνοιγμα κατακόρυφο, διακοσμημένο, στους πλαϊνούς κοκκαλίτες
Άνοιγμα κατακόρυφο, διακοσμημένο, στους πλαϊνούς κοκκαλίτες
Λεπτομέρεια διακόσμου στους μπροστινούς κοκκαλίτες 
Λεπτομέρεια διακόσμου στους μπροστινούς κοκκαλίτες 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7886/10
Όνομα αντικειμένου
φόρεμα
Άλλο / Τοπικό όνομα
Καβά(δ)ι
Τυπολογία
νησιωτικό, φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
μέσα 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καβά(δ)ι, φόρεμα από το οποίο παίρνει την ονομασία ολόκληρη η φορεσιά. Τα κορίτσια, όταν φτάσουν δεκαπέντε χρονών, φορούν για πρώτη φορά το καβάι συνήθως πάνω από το σάκκο (ή αλλιώς σακκοφούστανο), εκτός από την κανακαρά (πρωτότοκη) που δεν ξαναφορά το σάκκο. Οι Ελυμπίτισσες υφαίνουν το καβα(δ)όπανο μόνες τους με στριμμένο νήμα και το δίνουν σε ειδικό τεχνίτη, το μπογιατζή, για να το βάψει πολύ σκούρο γαλάζιο ή μαύρο. Ο μπογιατζής το επιστρέφει στις γυναίκες για να το ράψουν. Αποτελείται από ένα ενιαίο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, τη μάννα, η οποία μπροστά χωρίζεται στα δύο με κατακόρυφο άνοιγμα και σχηματίζει τις φτερούες του καβαϊού. Για να μεγαλώσουν αυτές προστίθενται δύο τριγωνικά κομμάτια, μπροστινοί κοκκαλίτες, σε κάθε πλευρά του ανοίγματος. Στα
πλάγια δύο τριγωνικά κομμάτια σε κάθε πλευρά, που ονομάζονται επίσης κοκκαλίτες, και φτάνουν ως τη μέση, δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Από τη μέση ως τη μασχάλη, δυό τραπεζοειδή μικρά κομμάτια σε κάθε πλευρά, που ονομάζονται κουρτούκια. Λίγο πιο κάτω απο τη μέση, στο δεξί κοκκαλίτη, μια τσέπη, η σέπη, με ύψος 9εκ., φοδραρισμένη με γαλάζιο βαμβακομέταξο ύφασμα. Στον ποδόγυρο, στο κέντρο κάθε πλαϊνού κοκκαλίτη, κατακόρυφο άνοιγμα ύψους 15εκ. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα στα μανίκια, μήκους 42εκ. και φάρδους 22εκ. Στην απόληξη έχουν κατακόρυφο άνοιγμα, το λόξεμα, για να γυρίζουν εύκολα προς τα πάνω. Το καβάι είναι φοδραρισμένο με λεπτό άσπρο σώντιμα, βαμβακερό πανί. Τα μανίκια είναι φοδραρισμένα με φούξια βαμβακομέταξο ύφασμα, (η φόδρα αυτή των μανικιών ονομάζεται (α)πομάνικα). Το καβάι είναι ραμμένο και συνήθως κεντημένο στο χέρι απο τις Ελυμπίτισσες. Το συγκεκριμένο έχει γαζί μηχανής. Κέντημα έχει στο γύρο του λαιμού, στο κατακόρυφο μπροστινό άνοιγμα, στο γύρο του ποδόγυρου και των μανικιών και στην σέπη με μεταξωτές κλωστές σε χρώματα κόκκινο, κίτρινο και μπλε: πρώτα δύο σειρές γαζιά, ολόγυρα στην άκρη του στριφώματος, έπειτα μια ταινία με ρόμβους, ύστερα πάλι δύο σειρές γαζιά και τέλος δύο σειρές τεθλασμένη γραμμή σε απομίμηση της κεντητής καμάρας. Στο γύρο του λαιμού, στο μπροστινό άνοιγμα ως τη μέση, στις γωνίες των μανικιών και ολόγυρα στον ποδόγυρο, απο τις "καμάρες" ξεπηδούν μικρά μοτίβα που μοιάζουν με λουλούδια. Εσωτερικά, πάνω απο τα πλαϊνά ανοίγματα, επίρραπτη τρέσα του εμπορίου με λουλούδια και σειρήτι μαύρο με χρυσόνημα (μεταγενέστερες προσθήκες;). Το καβάι είναι ολόγυρα ρελιασμένο με μυρτοάτανο, μάλλινο, κόκκινο γαϊτάνι (αν και συνήθως μεταξωτό), που σχηματίζει κουρουνέτια, μικρά κομπάκια, στις γωνίες της λαιμόκοψης, στον ποδόγυρο και στα μανίκια. Οι φτερούες ανασκουμπώνονται στο σπίτι ή στη δουλειά· στην εκκλησία και στο πένθος μόνο έχουν και τις δύο φτερούες κάτω.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1105.000
Πλάτος
0.360
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής
Χρόνος κατασκευής
μέσα 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Κάρπαθος ( Όλυμπος)
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
μεταξοβάμβακο
μεταξοκλωστή
σειρήτι
τρέσα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα μηχανής
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Κάρπαθος ( Όλυμπος)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
26/4/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Καπλάνη, Γ. 1994, Όλυμπος Καρπάθου, Εθνογραφικές εικόνες του σήμερα, Έκθεση 1994-1995, Αθήνα, Οι Φίλοι του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Οικονομίδου, Τ. Δ. 1996, "Η γυναικεία φορεσιά της Καρπάθου", Λαογραφικά ΚΔ΄: 254-267, Αθήνα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Ταρσούλη, Α. 1947, Δωδεκάνησα Α΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα