φόρεμα 7904/11
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα, πίσω όψη
Καβάι, καρπάθικο φόρεμα, πίσω όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου, λαιμόκοψη και τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου, λαιμόκοψη και τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου, μανίκι
Λεπτομέρεια διακόσμου, μανίκι
Άνοιγμα μανικιού με γαλάζιο σατέν ύφασμα με ενυφασμένες πεταλούδες 
Άνοιγμα μανικιού με γαλάζιο σατέν ύφασμα με ενυφασμένες πεταλούδες 
Σέπη, τσέπη στο δεξί κοκκαλίτη (λοξό κομμάτι)
Σέπη, τσέπη στο δεξί κοκκαλίτη (λοξό κομμάτι)
Άνοιγμα κατακόρυφο, διακοσμημένο, στους πλαϊνούς κοκκαλίτες
Άνοιγμα κατακόρυφο, διακοσμημένο, στους πλαϊνούς κοκκαλίτες
Λεπτομέρεια διακόσμου στους μπροστινούς κοκκαλίτες 
Λεπτομέρεια διακόσμου στους μπροστινούς κοκκαλίτες 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7904/11
Όνομα αντικειμένου
φόρεμα
Άλλο / Τοπικό όνομα
Καβά(δ)ι
Τυπολογία
νησιωτικό, φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
μέσα 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καβά(δ)ι, φόρεμα από το οποίο παίρνει την ονομασία ολόκληρη η φορεσιά. Τα κορίτσια, όταν φτάσουν δεκαπέντε χρονών, φορούν για πρώτη φορά το καβάι συνήθως πάνω από το σάκκο (ή αλλιώς σακκοφούστανο), εκτός από την κανακαρά (πρωτότοκη) που δεν ξαναφορά το σάκκο. Οι Ελυμπίτισσες υφαίνουν το καβα(δ)όπανο μόνες τους με στριμμένο νήμα και το δίνουν σε ειδικό τεχνίτη, το μπογιατζή, για να το βάψει πολύ σκούρο γαλάζιο ή μαύρο. Ο μπογιατζής το επιστρέφει στις γυναίκες για να το ράψουν. Αποτελείται από ένα ενιαίο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω, τη μάννα, η οποία μπροστά χωρίζεται στα δύο με κατακόρυφο άνοιγμα και σχηματίζει τις φτερούες του καβαϊού. Για να μεγαλώσουν αυτές προστίθενται δύο τριγωνικά κομμάτια, μπροστινοί κοκκαλίτες, σε κάθε πλευρά του ανοίγματος. Στα
πλάγια δύο τριγωνικά κομμάτια σε κάθε πλευρά, που ονομάζονται επίσης κοκκαλίτες, φτάνουν ως τη μέση και δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Από τη μέση ως τη μασχάλη, δυό τραπεζοειδή μικρά κομμάτια σε κάθε πλευρά, που ονομάζονται κουρτούκια. Λίγο πιο κάτω απο τη μέση, στο δεξί κοκκαλίτη, μια τσέπη, η σέπη, με ύψος 9εκ., φοδραρισμένη με πράσινο βαμβακομέταξο ύφασμα. Στον ποδόγυρο, στο κέντρο κάθε πλαϊνού κοκκαλίτη, κατακόρυφο άνοιγμα ύψους 15εκ. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα στα μανίκια, μήκους 43εκ. και φάρδους 20εκ. Στην απόληξη έχουν κατακόρυφο άνοιγμα, το λόξεμα, για να γυρίζουν εύκολα προς τα πάνω. Το καβάι είναι φοδραρισμένο με λεπτό άσπρο σώντιμα, βαμβακερό πανί. Τα μανίκια είναι φοδραρισμένα με γαλάζιο σατέν ύφασμα με ενυφασμένες πεταλούδες (πιθανόν κινεζικής προέλευσης) (η φόδρα αυτή των μανικιών ονομάζεται (α)πομάνικα). Το καβάι είναι ραμμένο και συνήθως κεντημένο στο χέρι απο τις Ελυμπίτισσες. Το συγκεκριμένο έχει γαζί μηχανής. Κέντημα έχει στο γύρο του λαιμού, στο κατακόρυφο μπροστινό άνοιγμα, στο γύρο του ποδόγυρου, στα μανίκια και στην σέπη με μεταξωτές κλωστές σε πολλά χρώματα: πρώτα δύο σειρές γαζιά, έπειτα μια ταινία με βούλες γαλάζιες και χρυσόνημα, πάλι δύο σειρές γαζιά και ύστερα καμάρες κόκκινες και κίτρινη τεθλασμένη γραμμή. Σε κάθε καμάρα κεντημένο ένα λουλουδάκι. Εσωτερικά, οι ενώσεις είναι καλυμμένες με τρέσα του εμπορίου και σειρήτια στα μανίκια. Το καβάι είναι ολόγυρα ρελιασμένο με μυρτοάτανο, μάλλινο κόκκινο γαϊτάνι (αν και συνήθως μεταξωτό), που σχηματίζει κουρουνέτια, μικρά κομπάκια, στις γωνίες της λαιμόκοψης, στον ποδόγυρο και στα μανίκια. Οι φτερούες ανασκουμπώνονται στο σπίτι ή στη δουλεία· στην εκκλησία και στο πένθος μόνο έχουν και τις δύο φτερούες κάτω.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.120
Πλάτος
0.420
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής
Χρόνος κατασκευής
μέσα 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Κάρπαθος ( Όλυμπος)
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μάλλινο
μεταξοβάμβακο
μεταξοκλωστή
σατέν
σειρήτι
τρέσα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα μηχανής
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
τέλη 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Κάρπαθος ( Όλυμπος)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
26/4/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Καπλάνη, Γ. 1994, Όλυμπος Καρπάθου, Εθνογραφικές εικόνες του σήμερα, Έκθεση 1994-1995, Αθήνα, Οι Φίλοι του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Οικονομίδου, Τ. Δ. 1996, "Η γυναικεία φορεσιά της Καρπάθου", Λαογραφικά ΚΔ΄: 254-267, Αθήνα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Ταρσούλη, Α. 1947, Δωδεκάνησα Α΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα