φόρεμα 8534/2
Σαγιάς, φόρεμα ανοιχτό μπροστά, βαμμένο και γυαλωμένο
Σαγιάς, φόρεμα ανοιχτό μπροστά, βαμμένο και γυαλωμένο
Σαγιάς, φόρεμα ανοιχτό μπροστά, βαμμένο και γυαλωμένο
Σαγιάς, φόρεμα ανοιχτό μπροστά, βαμμένο και γυαλωμένο
Σαγιάς, πίσω όψη
Σαγιάς, πίσω όψη
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου σε τσόχα, στην τραχηλιά
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου σε τσόχα, στην τραχηλιά
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου σε τσόχα, στα μανικέτια. Μοτίβο κόλακ πλαισιωμένο από βιολετί κινέδες και κρεμεζένια φουντάκια
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου σε τσόχα, στα μανικέτια. Μοτίβο κόλακ πλαισιωμένο από βιολετί κινέδες και κρεμεζένια φουντάκια
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο άνοιγμα της τσέπης
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο άνοιγμα της τσέπης
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
8534/2
Όνομα αντικειμένου
φόρεμα
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάς ή σαγκία
Τυπολογία
χωρικό, φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς ή σαγκία, φόρεμα, κατακόρυφα ανοιχτό μπροστά, χαρακτηριστικό ένδυμα της παεζάνας, όπως λέγεται η γιορτινή φορεσιά του Ασβεστοχωρίου. Υφαίνεται με τεχνική απολυτό από τις γυναίκες με λευκά βαμβακερά νήματα, βάφεται μπλε και κερώνεται από το μπογιατζή έτσι, ώστε να είναι γυαλιστερός και αδιάβροχος, καθώς δεν πλένεται. Τέλος, δίνεται στο ράφτη για την κοπή και το κέντημα. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους. Υπάρχουν συνολικά έξι λοξά φύλλα, τα λαγκιόλια: δύο στα πλευρά από τη μέση και κάτω, που δίνουν φάρδος στο ένδυμα, δύο μικρά, τριγωνικά, στον ποδόγυρο στο πλάι, και δύο μπροστά. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 24εκ. και φάρδους 18εκ., που ενώνονται στη μασχάλη με τον κορμό μέσω πρόσθετου
παραλληλόγραμμου τμήματος. Στο ύψος της μέσης, στη δεξιά πλευρά, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα, ύψους 12εκ., που οδηγεί σε τσέπη από λευκό βαμβακερό υφαντό. Ο ποδόγυρος του σαγιά και τα μανικέτια είναι φοδραρισμένα με μπουχασί, κόκκινο βαμβακερό ύφασμα. Το μπροστινό άνοιγμα, από τη μέση και πάνω, είναι διακοσμημένο με επίρραπτές φάσες κόκκινης τσόχας. Τα μανίκια αναγυρίζουν και σχηματίζουν μεγάλα μανικέτια, διακοσμημένα και αυτά με επίρραπτη κόκκινη τσόχα. Στην κυκλική λαιμόκοψη, το κατακόρυφο άνοιγμα του στέρνου και τον ποδόγυρο, υπάρχει πολύχρωμο, πλεχτό, μεταξωτό γαϊτάνι. Επιπλέον, το άνοιγμα του στέρνου διακοσμείται με εβδομήντα δύο πλεχτά κουμπιά (μοιρασμένα στις δύο πλευρές του) σε χρώματα βιολετί, ανοιχτοπράσινο και πορτοκαλί, που εναλλάσσονται. Το κέντημα του στέρνου γίνεται πάνω στην τσόχα, με κατακόρυφη διάταξη. Πρώτα γίνεται το καγκέλι, διπλή ζικζακωτή γραμμή σε χρώματα βιολετί - πράσινο. Ακολουθούν δύο στενές ταινίες από επάλληλες γωνίες σε χρώματα που εναλλάσσονται, που ανάμεσά τους έχουν διαδοχικούς ρόμβους. Έπειτα μια σειρά λευκό καγκέλι και μια σειρά (α)λυσιδίτσα σε χρώματα κρεμεζί (ανοιχτό καφέ), πράσινο και βιολετί. Τέλος, κρεμεζί μεταξωτά φουντάκια στερεωμένα στην άκρη της τσόχας. Ανάλογη είναι και η διακόσμηση του ποδόγυρου: κρεμεζί καγκέλι, επάλληλες, χρωματιστές γωνίες, λευκό, βαμβακερό καγκέλι, βιολετί - πράσινο καγκέλι και τέλος (α)λυσιδίτσα. Η τσέπη είναι ολόγυρα γαρνιρισμένη με πλεχτό γαϊτάνι και φέρει στη μία πλευρά στενή λωρίδα από κόκκινη τσόχα κεντημένη με (α)λυσιδίτσα. Οι ραφές του ίσιου φύλλου με τα μανίκια και των μικρών λαγκιολιών του ποδόγυρου είναι διακοσμημένες με κρεμεζί γαζί χειρός και βελονιά αλυσίδα σε χρώματα πράσινο, βιολετί και λευκό. Τα μανικέτια είναι κεντημένα πάνω στην τσόχα με το κόλακ, μοτίβο κυρίως του νυφικού σαγιά που αποτελείται από λευκούς και κρεμεζί ρόδακες, καμωμένους με βελονιά φεστόνι, ενωμένους με πράσινη, οριζόντια (α)λυσιδίτσα και εγγεγραμμένους σε ελλείψεις που σχηματίζονται από την τομή δύο κυματοειδών γραμμών, συμμετρικών κατά μήκος. Στα σημεία τομής των γραμμών, κατακόρυφη λευκή και κρεμεζί (α)λυσιδίτσα. Στο πάνω μέρος της τσόχας, ολόγυρα στα μανικέτια, βρίσκονται επίρραπτοι οι κινέδες, βιολετί μεταξωτό γαϊτάνι που, καθώς συστρέφεται, σχηματίζει θηλιές έτσι, που να μοιάζει με στενή νταντελίτσα. Στο κάτω μέρος της τσόχας, κρεμεζένιες φουντίτσες.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.110
Πλάτος
0.360
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής, ράφτης
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Θεσσαλονίκης
Ασβεστοχώρι
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μεταξωτό
κουμπί πλεχτό
μεταξοκλωστή
τσόχα
Τεχνικές
βαφή
γυάλωμα
επίρραπτη
κέντημα
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, γαζί
κέντημα, φεστόνι
υφαντό, απολυτό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Θεσσαλονίκης
Ασβεστοχώρι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
28/6/1973
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1974, "Φορεσιές της Μακεδονίας", Μακεδονική Ζωή 96: 24-31.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα