φουστάνι
1706/3
Φουστάνι με πατσαγκέλμπρα, γιορτινό φουστάνι της παντρεμένης
Φουστάνι με πατσαγκέλμπρα, γιορτινό φουστάνι της παντρεμένης
Λεπτομέρεια διακόσμου στην τραϊλέ, τραχηλιά, με γκαϊτάνι, βίτσα και τιέλι θρίτουρ
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
1706/3
Όνομα αντικειμένου
φουστάνι
Άλλο / Τοπικό όνομα
φουστάν με πατσαγκέλμπρα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Φουστάνι με πατσαγκέλμπρα, αμάνικο, γυναικείο φουστάνι μαύρου χρώματος, που φορούν οι παντρεμένες σε επίσημες περιστάσεις. Είναι καμωμένο από αδίμτο (δίμιτο) σαγιάκι (μαλλί της νεροτριβής), από τις ίδιες τις γυναίκες στον αργαλειό. Ύστερα γινόταν το ντουλάπιασμα, το κέντημα στο χέρι και τέλος η βαφή. Τα μαύρα σαν αυτό φουστάνια βάφονταν με σατζίκιμπριτ (μαυρόχρωμα) και κελεμπέκι (τα φύλλα της καλαθιάς). Τα βαμβακερά νήματα του κεντήματος κατά τη βαφή δεν "έπιαναν" χρώμα. Το φουστάν αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο υφάσματος μπρος - πίσω και στο πλάι φαρδαίνει με την προσθήκη τεσσάρων λοξών φύλλων, που ονομάζονται κλίντα, (δύο σε κάθε πλευρά) από το άνοιγμα της μασχάλης, καβαδούρα, και κάτω. Εσωτερικά, το άνοιγμα του αυχένα είναι ρελιασμένο με καφέ, βαμβακερό, υφαντό. Για τη διακόσμηση πρώτα
στρίφωνουν τα ανοίγματα. Η διαδικασία του κεντήματος χωρίζεται σε δύο στάδια. Το πρώτο, με το βάρδε ή κιτρίνισμα, είναι η εκτέλεση της κεντητής διακόσμησης του ποδόγυρου με χρωματιστά νήματα και βελονιά αλυσίδα. Το δεύτερο, με το μπάρδε ή άσπρισμα, είναι η εκτέλεση της διακόσμησης με λευκό, ελαφρά κλωσμένο βαμβάκι, με βελονιά θηλειά. Η διακόσμηση από κάτω προς τα πάνω είναι η εξής: κόκκινο γκαϊτάνι, μπλε και μαύρα βίτσα (σειρές από αλυσίδα βελονιά που χωρίζουν τις ζώνες διακόσμησης), λευκή φούρκεζα (κλαδί με διχαλωτή απόληξη), λευκά μιλιγκόνα (βελονιά γαζί ή πατητή), καρούλε (χρωματιστοί ρόμβοι με λευκό σταυρό στη μέση) και κλίτσε (τα υπόλοιπα μοτίβα της ζώνης), λευκά μιλιγκόνα, κουδέλα (είδος πυκνής ζιγκ-ζαγκ γραμμής από λευκό βαμβάκι που σχηματίζει ταινία) που περιβάλλεται από ζιντίρ (αλυσίδα), λευκά μιλιγκόνα και πελιστέρε (μοτίβο ελεύθερο προς τα πάνω που δεν περιβάλλεται από σειρές). Όλες ζώνες διαχωρίζονται πάντα με βίτσα. Τόσο στα πελιστέρε όσο και στα κλίτσε εναλλάσσεται το μπλε χρώμα με το πράσινο. Εσωτερικά από τις πίσω ραφές είναι κεντημένα τέσσερα κλαδάκια, τα ντάλε. Τέλος, γίνεται διακόσμηση στην τραϊλέ, τραχηλιά, με μαύρο γκαϊτάνι και μπλε, μαύρα και κίτρινα βίτσα και τιέλι θρίτουρ, γαϊτάνι ζιγκ-ζαγκ. Στην καβαδούρα αριστερά, μαύρο φερμουάρ 14εκ. (μεταγενέστερη επέμβαση).
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
φούρκεζα, βίτσα, κλίτσε καρούλε, μιλιγκόνα, κουδέλα,
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρουδάκια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
πελιστέρε
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ντάλε
Ύψος
1.190
Πλάτος
0.340
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
σαγιάκι
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα γραφτό,
αλυσίδα
κέντημα γραφτό,
θηλειά
κέντημα γραφτό,
πατητή
υφαντό
υφαντό,
δίμιτο
υφαντό,
νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
Φορέθηκε πολύ μέχρι τη δεκαετία του 50
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Ανατολική Θράκη (Μέγα Ζαλούφι)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα
