φουστάνι 7668/7
Τσούκνα, αμάνικο φουστάνι της ηλικιωμένης από το Καβακλί
Τσούκνα, αμάνικο φουστάνι της ηλικιωμένης από το Καβακλί
Τσούκνα, αμάνικο φουστάνι της ηλικιωμένης από το Καβακλί
Τσούκνα, αμάνικο φουστάνι της ηλικιωμένης από το Καβακλί
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον κόρφο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον κόρφο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο: τσιαπραζάκ(ι), σκουλ'κάκια και φαρδιά ταινία
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο: τσιαπραζάκ(ι), σκουλ'κάκια και φαρδιά ταινία
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7668/7
Όνομα αντικειμένου
φουστάνι
Άλλο / Τοπικό όνομα
τσούκνα
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Τσούκνα, αμάνικο γυναικείο φουστάνι της ηλικιωμένης, μάλλινο, υφαντό στον αργαλειό από τις ίδιες τις γυναίκες με τεχνική 'πουλ'το. Αρχικά γίνεται το ράψιμο της τσούκνας, ύστερα η βαφή με μαύρο χρώμα από το μπογιατζή και μετά τη "ρίχνουν" στο ντουλάπι ή ντρίστα (νεροτριβή). Τέλος γίνεται, το σούφρωμα (πτύχωση) και η διακόσμηση. Η τσούκνα αποτελείται από ένα μονοκόμματο τμήμα υφάσματος μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, που λέγεται μάνα. Σε κάθε πλάι, δύο λοξά κομμάτια ύφασμα, τα βαγκιόλια, που σχηματίζουν τα μεγάλα ανοίγματα των χεριών και δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Το κυκλικό άνοιγμα του λαιμού καταλήγει σε μικρό άνοιγμα στο στήθος, τύπου "V", τη λιμαριά. Κέντημα έχει η τσούκνα στον κόρφο και στον ποδόγυρο. Ο κόρφος είναι πλούσια κεντημένος με σταυροβελονιά
μονή. Από σκούρα μεταξωτά νήματα σε χρώματα βυσσινί, πράσινο, ροζ, μπλε, μαύρο και κίτρινο σχηματίζονται τρία ορθογώνια παραλληλόγραμμα, ένα κάτω από τη λιμαριά και δύο εκατέρωθεν αυτής, η σύνθεση των οποίων δίνει ένα μεγάλο, ολοκέντητο παραλληλόγραμμο. Τα μοτίβα που το αποτελούν είναι γεωμετρικά, κυρίως ρομβοειδή, αλλά και σχηματοποιημένα. Σχηματίζονται αλλεπάλληλα "Χ", γερτά "S" αλλά και μικρά ανθάκια. Το παραλληλόγραμμο είναι ολόγυρα (εκτός από την κάτω οριζόντια πλευρά του) γαρνιρισμένο με γαλάζια (ελαφρώς αποχεωματισμένη) βαμβακερή κλωστή. Επιπλέον, η λιμαριά είναι ρελιασμένη με μεταξωτές κλωστές στα ίδια χρώματα. Η διακόσμηση του ποδόγυρου ξεκινώντας από κάτω: αρχικά το τσιαπραζάκ(ι), μια οριζόντια σειρά από λευκό βαμβακερό γαϊτάνι. Ύστερα τα σκουλ'κάκια, μια σειρά μικρά, σχηματοποιημένα μοτίβα από λευκή, βαμβακερή κλωστή. Τέλος, μια ταινία (το μοτίβο πιθανώς είναι το 'ουβαλ'νό, βουβαλινό) που ορίζεται από γαλάζια (αποχρωματισμένη) βαμβακερή κλωστή που σχηματίζει ευθεία γραμμή από κάτω και επαναλαμβανόμενα κυκλικά μοτίβα από πάνω. Η ταινία είναι κεντημένη με μεταξωτές κλωστές σε χρώματα που εναλλάσσονται σχηματίζοντας παραλληλόγραμμα, καμωμένα σταυροβελονιά μονή. Στο κέντρο των παραλληλόγραμμων, σειρά από μικροσκοπικά σταυρουδάκια. Η φορεσιά της ηλικιωμένης λέγεται και 'ουβαλ'νά (βουβαλινά) πιθανώς από το μαύρο χρώμα της τσούκνας.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
παραλληλόγραμμα, ρόμβοι, "Χ", "S"
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυροί
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σκουλ'κάκια
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
ανθάκια
Ύψος
1.210
Πλάτος
0.210
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Βόρεια Θράκη (Καβακλί)
Υλικά
βαμβακερή κλωστή
μαλλί
μεταξοκλωστή
Τεχνικές
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά μονή
πτύχωση
υφαντό, απολυτό
υφαντό, νεροτριβή, ντουλάπια
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
ηλικιωμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
-
Βόρεια Θράκη (Καβακλί)
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
28/3/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Πραντσίδη, Β. & Γ. 2000, "Οι παραδοσιακές φορεσιές από το Καβακλί της Ανατολικής Ρουμελίας (Βόρειας Θράκης)", Ενδυματολογικά 1: 146-162, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα