κούκλα βασίλισσας Όλγας 14504
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, γιορτινή φορεσιά του Καστελλόριζου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, γιορτινή φορεσιά του Καστελλόριζου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, γιορτινή φορεσιά του Καστελλόριζου
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, γιορτινή φορεσιά του Καστελλόριζου
Κούκλα, πίσω όψη
Κούκλα, πίσω όψη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14504
Όνομα αντικειμένου
κούκλα βασίλισσας Όλγας
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910, 1912-1913
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πορσελάνινη κούκλα ντυμένη με την τοπική γυναικεία φορεσιά του Καστελλόριζου. Αποτελεί τμήμα της συλλογής με κούκλες της βασίλισσας Όλγας. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, η συλλογή συγκροτήθηκε όταν, την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, η βασίλισσα Όλγα ζήτησε από τους κατοίκους κάθε επαρχίας να ντύσουν το ζευγάρι κούκλες που τους απέστειλε με τα τοπικά τους γυναικεία και ανδρικά ενδυματολογικά σύνολα. Με δική της επιθυμία, το 1914 η συλλογή αυτή δωρήθηκε στο Λ.τ.Ε. Οι κούκλες κατασκευάστηκαν στη Γερμανία και στο πίσω μέρος της κεφαλής φέρουν τη σφραγίδα "S & C, Simon & Halbig, 6 ½" του εργοστασίου, μέρος της οποίας καλύπτεται πλέον από τα μαλλιά προβάτου. Το κεφάλι είναι από πορσελάνη "bisque" ενώ το αρθρωτό σώμα από μίγμα "composition". Ειδικός μηχανισμός συγκρατεί τα
μάτια που ανοιγοκλείνουν στο εσωτερικό του κεφαλιού και ξύλινες μπάλες επιτρέπουν τις κινήσεις των αρθρώσεων. Η γυναικεία γιορτινή φορεσιά του Καστελλόριζου όπως εμφανίζεται στην κούκλα, αποτελείται από το υπόλευκο βαμβακομέταξο αραχνοΰφαντο πεκάμισο διακοσμημένο με δαντέλα και δαντελωτές ενώσεις από υπόλευκο μπρισίμι (μεταξωτή κλωστή). Εσωτερικά φοριέται το βρακί, βράκα από βαμβάκι που στερεώνεται στη μέση με βρακουζώνι, στενό κορδόνι. Το κυρίως τμήμα του βρακιού, το κοντοβράτσι, είναι από υπόλευκο βαμβάκι ενώ η κάρτσα του βρακιού, δηλαδή το κάτω μέρος, από ύφασμα το γαλάζιο κάμπο του οποίου διακοσμούν μαύρα βελούδινα ανθικά μοτίβα με βιολετί λεπτομέρειες. Οι κάρτσες σφίγγουν κάτω από το γόνατο με το στίγγο, κορδόνι περασμένο στο στρίφωμα έτσι, ώστε να σουρώνουν. Το πεκάμισο ακολουθείται από το ζεπούνι, κίτρινο βελούδινο μανικωτό ζακέτο, γαρνιρισμένο ολόγυρα με κορδόνι μαύρο - ασημί και διακοσμημένο με κέντημα από χρωματιστές μεταξωτές κλωστές. Τη μέση περιζώνει ζώσμα, μεταξωτό ριγωτό ζωνάρι (ταραμπουλούς). Οι ενυφασμένες ρίγες περιλαμβάνουν χρώματα πορτοκαλί, πράσινο, λευκό, κόκκινο. Στις άκρες του ζωναριού, γαρνίρισμα με χρυσό σειρήτι, το σιρδάκι, μέσα από το οποίο περνούν κλωστές του υφάσματος, που καταλήγουν σε χρωματιστά μεταξωτά κρόσια. Στην άκρη του σειρητιού χρυσό κορδόνι από το οποίο κρέμονται δύο χρυσά κουμπί. Από πάνω φοριέται το κοντόχι, μανικωτό ζακέτο από μωβ βελούδο, γαρνιρισμένο ολόγυρα με σειρές από χρυσά γαϊτάνια και διακοσμημένος από τερζή με επίρραπτο τερζήδικο χρυσοκέντημα από τιχρέλια. Το μπροστινό άνοιγμα, από το λαιμό έως περίπου το στήθος, και ο γύρος των μανικιών είναι γαρνιρισμένα με λωρίδες καφετιάς γούνας, σαμούρι ή πρεφύλι. Το κοντόχι είναι φοδραρισμένο με πράσινο μεταξωτό και υπόλευκο βαμβακερό ύφασμα. Το πεκάμισο κλείνει με πέντε μεταλλικές επιχρυσωμένες συρματερές πούκλες ή βούκλες, στρογγυλές πόρπες που στερεώνονται με καρφίδα στον κορμό. Στο κεφάλι φοριέται το ποππάζι ή ραξίνι, βυσσινί τσόχινο φέσι διακοσμημένο με επίρραπτο σχηματοποιημένο ανθικό μοτίβο που προκύπτει από την περιέλιξη χρυσονήματος σε χαρτόνι υποστήριξης. Στο ποππάζι στερεώνεται το απρισιμέν(ι)ο μαντίλι ή αλλιώς σπανιόλικο κρέπι, ροδέρυθρο μεταξωτό μεγάλο μαντίλι, φερμένο από την Κίνα ή την Ισπανία, με κροσσωτές απολήξεις και κεντητά χρωματιστά λουλούδια από φλος κλωστές. Τέλος, τα πόδια καλύπτονται από υπόλευκες μεταξοβάμβακες κάλτσες.
Υπογραφές / Επιγραφές / Σημάνσεις
"S & C, Simon & Halbig, 6 ½"
Ύψος
0.510
Πλάτος
0.300
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
Η κούκλα κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο κατασκευής κουκλών της Γερμανίας Simon & Halbig. {1869-1925+} Porzellanfabrik, Grafenhain/ Thuringia το 1910. Η φορεσιά κατασκευάστηκε από ντόπιες γυναίκες και τερζήδες την περίοδο 1912-1913
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910, 1912-1913
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Γερμανία
Θουριγγία
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Καστελλόριζο
Υλικά
βαμβάκι
βελούδο
γαϊτάνι χρυσό
γούνα
κορδόνι
κορδόνι χρυσό
κουμπί χρυσό
κράμα μετάλλων
μετάξι
μεταξοβάμβακο
μεταξοκλωστή
μπρισίμι
πορσελάνη
σειρήτι χρυσό
τσόχα
φλος κλωστή
χαρτόνι
χρυσόνημα
Τεχνικές
δαντέλα
δαντελωτή ένωση
ενυφασμένη
επίρραπτη
επιχρύσωση
κέντημα
συρματερή
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
χρυσοκέντημα, τερζήδικο
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Καστελλόριζο
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Βασίλισσα Όλγα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1914
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Ημερολόγιο ΛτΕ 2000: 53, 54.
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Αργυριάδη, Μ. 2000, "Οι κούκλες με ελληνικές φορεσιές της βασίλισσας Όλγας" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Πολίτου, Ξ. - Πασσά-Κώτσου, Μ. 2000, "Οι κούκλες της βασίλισσας Όλγας στο Λύκειο των Ελληνίδων" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Ταρσούλη, Α. 1950, Δωδεκάνησα Γ΄, Αθήνα.
Τσενόγλου, Ε. 1983-1985, "Τα καστελλοριζιακά γυναικεία ενδύματα", Εθνογραφικά 4-5: 51-70, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα