κούκλα βασίλισσας Όλγας 14506
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, πένθιμη φορεσιά της ανύπαντρης από το Καστελλόριζο
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, πένθιμη φορεσιά της ανύπαντρης από το Καστελλόριζο
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, πένθιμη φορεσιά της ανύπαντρης από το Καστελλόριζο
Πορσελάνινη κούκλα από τη συλλογή της βασίλισσας Όλγας ντυμένη με τη γυναικεία, πένθιμη φορεσιά της ανύπαντρης από το Καστελλόριζο
Κούκλα, πίσω όψη
Κούκλα, πίσω όψη
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
14506
Όνομα αντικειμένου
κούκλα βασίλισσας Όλγας
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910, 1912-1913
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πορσελάνινη κούκλα ντυμένη με την τοπική γυναικεία φορεσιά του Καστελλόριζου. Αποτελεί τμήμα της συλλογής με κούκλες της βασίλισσας Όλγας. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, η συλλογή συγκροτήθηκε όταν, την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, η βασίλισσα Όλγα ζήτησε από τους κατοίκους κάθε επαρχίας να ντύσουν το ζευγάρι κούκλες που τους απέστειλε με τα τοπικά τους γυναικεία και ανδρικά ενδυματολογικά σύνολα. Με δική της επιθυμία, το 1914 η συλλογή αυτή δωρήθηκε στο Λ.τ.Ε. Οι κούκλες κατασκευάστηκαν στη Γερμανία και στο πίσω μέρος της κεφαλής φέρουν τη σφραγίδα "S & C, Simon & Halbig, 6 ½" του εργοστασίου, μέρος της οποίας καλύπτεται πλέον από τα μαλλιά προβάτου. Το κεφάλι είναι από πορσελάνη "bisque" ενώ το αρθρωτό σώμα από μίγμα "composition". Ειδικός μηχανισμός συγκρατεί τα
μάτια που ανοιγοκλείνουν στο εσωτερικό του κεφαλιού και ξύλινες μπάλες επιτρέπουν τις κινήσεις των αρθρώσεων. Η γυναικεία πένθιμη φορεσιά της ανύπαντρης από το Καστελλόριζο όπως εμφανίζεται στην κούκλα, αποτελείται από το υπόλευκο βαμβακομέταξο υφαντό πεκάμισο. Εσωτερικά φοριέται το βρακί, βράκα από βαμβάκι που στερεώνεται στη μέση με βρακουζώνι, στενό κορδόνι. Το κυρίως τμήμα του βρακιού, το κοντοβράτσι, είναι από υπόλευκο βαμβάκι ενώ η κάρτσα του βρακιού, δηλαδή το κάτω μέρος, από μεζαρούλι, μεταξοβάμβακο ύφασμα με ενυφασμένες κατακόρυφες ταινίες με χρώματα βιολετί, γαλάζιο, κίτρινο, ανοιχτοπράσινο. Οι κάρτσες σφίγγουν κάτω από το γόνατο με το στίγγο, κορδόνι περασμένο στο στρίφωμα έτσι, ώστε να σουρώνουν. Το πεκάμισο ακολουθείται από το ζεπούνι, γαλάζιο μεταξωτό μανικωτό ζακέτο, γαρνιρισμένο ολόγυρα με κορδόνι μαύρο - χρυσό και διακοσμημένο με ροζ εξώραφα. Ύστερα φοριέται το μεζαρουλένο καβάδι, μανικωτό φόρεμα, ανοιχτό μπροστά, από μεταξωτό ύφασμα με ενυφασμένες κατακόρυφες ταινίες σε χρώματα μωβ και πορτοκαλί, γαρνιρισμένο ολόγυρα με κορδόνι μαύρο - χρυσό. Το καβάδι είναι ασταρωμένο (φοδραρισμένο) με κροκί μεταξωτό σατέν ύφασμα και κόκκινο βαμβακερό. Τη μέση περιζώνει μεζαρουλένο ζώσμα, μεταξοβάμβακο ριγωτό ζωνάρι. Από πάνω φοριέται η γούνα, μανικωτός επενδύτης από μαύρη τσόχα, γαρνιρισμένος ολόγυρα με τρεις σειρές ασημένια γαϊτάνια και διακοσμημένος από τερζή με λιτό επίρραπτο τερζήδικο χρυσοκέντημα από τιχρέλια. Το μπροστινό άνοιγμα, από το λαιμό έως περίπου τη μέση, και ο γύρος των μανικιών είναι γαρνιρισμένα με λωρίδες καφετιάς γούνας. Ο επενδύτης είναι φοδραρισμένος με κόκκινη τσόχα. Το πεκάμισο κλείνει με τρεις μεταλλικές επαργυρωμένες συρματερές πούκλες ή βούκλες, στρογγυλές πόρπες που στερεώνονται με καρφίδα στον κορμό. Στο κεφάλι φοριέται το καλαπόσι, σκούφωμα πλεχτό από χρωματιστές μεταξωτές κλωστές. Γύρω του τυλίγεται σε μορφή στέμματος βαμβακερό σταμπωτό μαντίλι με μαύρο κάμπο και πορτοκαλοπράσινα φύλλα. Από πάνω διευθετείται το πολίτικο μαντίλι, χασεδένιο σταμπωτό μαντίλι. Το σκούρο μπλε κάμπο του μεγάλου αυτού μαντιλιού διακοσμούν αχνοκίτρινα και μπεζ μοτίβα. Εδώ είναι τοποθετημένο από την "καλή" πλευρά, όπου τα χρώματα είναι λίγο πιο ζωντανά, που σηματοδοτεί ότι έχει περάσει κάποιο χρονικό διάστημα από το χαμό του συγγενικού προσώπου. Τέλος, τα πόδια καλύπτονται από μάλλινες πλεχτές κάλτσες με έντονη την παρουσία του μαύρου και λιγότερο του κόκκινου και του λευκού.
Υπογραφές / Επιγραφές / Σημάνσεις
"S & C, Simon & Halbig, 6 ½"
Ύψος
0.500
Πλάτος
0.300
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
Η κούκλα κατασκευάστηκε στο εργοστάσιο κατασκευής κουκλών της Γερμανίας Simon & Halbig. {1869-1925+} Porzellanfabrik, Grafenhain/ Thuringia το 1910. Η φορεσιά κατασκευάστηκε από ντόπιες γυναίκες και τερζήδες την περίοδο 1912-1913
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910, 1912-1913
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Γερμανία
Θουριγγία
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Καστελλόριζο
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι χρυσό
γούνα
κορδόνι
κορδόνι χρυσό
κράμα μετάλλων
μαλλί
μετάξι
μεταξοβάμβακο
πορσελάνη
σατέν
τσόχα
χασές
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
επαργύρωση
πλεχτό
στάμπα
συρματερή
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
χρυσοκέντημα, τερζήδικο
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
ανύπαντρη
Περίσταση χρήσης
πένθιμο
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Δωδεκανήσου
Καστελλόριζο
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Βασίλισσα Όλγα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1914
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Ημερολόγιο ΛτΕ 2000: 48-50.
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Αργυριάδη, Μ. 2000, "Οι κούκλες με ελληνικές φορεσιές της βασίλισσας Όλγας" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Πολίτου, Ξ. - Πασσά-Κώτσου, Μ. 2000, "Οι κούκλες της βασίλισσας Όλγας στο Λύκειο των Ελληνίδων" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Ταρσούλη, Α. 1950, Δωδεκάνησα Γ΄, Αθήνα.
Τσενόγλου, Ε. 1983-1985, "Τα καστελλοριζιακά γυναικεία ενδύματα", Εθνογραφικά 4-5: 51-70, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα