μανικωτό ζακέτο 807/1,α
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: μπροστινή όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: πίσω όψη
Μυκονιάτικο ζακέτο: πίσω όψη
Κέντημα μπροστινής πλευράς 
Κέντημα μπροστινής πλευράς 
Κέντημα μανικιού
Κέντημα μανικιού
Κέντημα πλάτης 
Κέντημα πλάτης 
Άνοιγμα μανικιού
Άνοιγμα μανικιού
Ανοιχτό "φτερό" μανικιού
Ανοιχτό "φτερό" μανικιού
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
807/1,α
Όνομα αντικειμένου
μανικωτό ζακέτο
Τυπολογία
νησιωτικό, αστικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κοντό, μανικωτό ζακέτο από σκούρα μπλε τσόχα, φοδραρισμένο με ανοιχτοπράσινο μετάξι στον κορμό και θαλασσί βαμβακερό πανί στα μανίκια. Στις κάτω γωνίες του μπροστινού ανοίγματος, από μία θηλυκή κόπιτσα. Είναι κεντημένο με ασημένια γαϊτάνια και κορδονέτα, χρυσές πούλιες και τιρτίρι και πολύχρωμες μεταξοκλωστές (μωβ, κοραλί, πράσινο, θαλασσί, γαλάζιο, γαλαζοπράσινο). Η ιδιοτυπία του έγκειται στα ιδιότροπα μανίκια του. Από τους περιηγητές της προεπαναστατικής περιόδου που περιέγραψαν τη γυναικεία μυκονιάτικη φορεσιά, ο μεν Tournefort την χαρακτήρισε "grottesque", ενώ ο Άγγλος Fuller "την πιο γραφική του Αιγαίου". Προτού προσεγγίσουμε αυτό το ζακέτο, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τις μυκονιάτικες φορεσιές συμπλήρωναν πρόσθετα μανίκια που άλλοτε φοριούνταν, άλλοτε όχι, κι άλλοτε έπεφταν ελεύθερα στην πλάτη "σαν φτερά". Η ιδιοτυπία του ζακέτου οφείλεται
όχι μόνο στο κόψιμο των μανικιών κάτω από τους ώμους αλλά και στα κομμάτια υφάσματος που κρέμονται ελεύθερα απ' αυτούς. Το ύφασμα -εδώ λεπτό βαμβακομέταξο ύφασμα με ενυφασμένο, επαναλαμβανόμενο ανθικό μοτίβο σε ζωηρό βυσσινί χρώμα που πλαισιώνεται από ευλύγιστους βλαστούς- είναι φοδραρισμένο με κόκκινο μετάξι. Σουρώνει στους ώμους και κρέμεται ελεύθερο σε μήκος 95εκ. Τα "φτερά" προσθέτουν μεγαλοπρέπεια και δίνουν κίνηση στο ρούχο. Μη φθάνοντας ως τους ώμους, τα μονόφυλλα στενά μανίκια δημιουργούν τριγωνικό άνοιγμα που αφήνει ακάλυπτη την αρχή του μπράτσου. Το άνοιγμα πλαισιώνει χοντρή, ασημένια πλεξούδα. Στο κάτω μέρος του ανοίγματος, μπροστά και λίγο πίσω, κέντημα από ασημένια κορδονέτα πλαισιωμένο από ασημογάιτανο. Σε κάθε μανίκι, στην ένωση με τη μασχάλη, μικρό τριγωνικό κομμάτι για άνεση στις κινήσεις. Την ραφή του μανικιού καλύπτει ασημογάιτανο, απ' το οποίο έχουν φθαρεί οι ασημοκλωστές. Κάτω από το μανίκι, στην πλάτη, διπλό γαϊτάνι πλαισιωμένο από κορδονέτο, σχηματίζει αντεστραμμένο άγκιστρο και απολήγει σε σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο. Τα λιτά αυτά μοτίβα πλαισιώνουν το μεγαλόπρεπο κεντρικό κέντημα που καταλαμβάνει όλο το ύψος της πλάτης. Η λεπτοδουλεμένη σύνθεση παρεμβάλλει αρχιτεκτονικά στοιχεία στο κυρίως μοτίβο από λουλούδια και πουλιά. Δυο κίονες ιωνικής εμπνεύσεως πλαισιώνουν μικρή γλάστρα με ελικοειδείς βλαστούς, ενώ στηρίζουν ένα είδος ορθογώνιας οροφής. Τα ευθύγραμμα αρχιτεκτονικά στοιχεία υπερνικούν λουλούδια και περιελισσόμενοι βλαστοί. Στην κορυφή της οροφής πατούν το ένα πόδι τους δύο αντιμέτωπα παγώνια με ανοιχτές τις διάστικτες ουρές τους σε συμμετρική πολυχρωμία. Από τις ουρές τους ξεκινούν δυο ταινίες από περιελισσόμενους βλαστούς που δημιουργούν τριγωνικό επιστέγασμα στην σύνθεση, καταλήγοντας σε καρδιόσχημο μοτίβο. Στο αψεγάδιαστο κέντημα, το λαμπερό χρυσό τιρτίρι και οι πούλιες ανταγωνίζονται το ασημένιο κορδονέτο, ενώ μικρές, χρωματιστές πινελιές ζωντανεύουν το έργο. Στα ανοίγματα του ζακέτου, μπορντούρα από περιελισσόμενο κορδονέτο και πούλιες και, στα τελειώματα, ασημογάιτανα. Στις μπροστινές γωνίες του ανοίγματος, αστερόσχημο λουλούδι με πράσινο κέντρο και, στη διαγώνιο, γλάστρα με λουλούδια και καμπύλους βλαστούς με κωνική απόληξη. Λεπτομέρειες αποδίδονται με τα χρώματα του κεντήματος. Ανάλογη παράσταση σε μικρότερη κλίμακα στολίζει τα μανίκια μπροστά και πάνω από τη μπορντούρα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
Παγώνια 
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια, κλαδιά, φύλλα
Ύψος
0.320
Πλάτος
0.420
Κατασκευή
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Κυκλάδων
Μύκονος
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι ασημένιο
κορδονέτο
μετάξι
μεταξοβάμβακο
μεταξοκλωστή
πούλιες
τιρτίρι
τσόχα
Τεχνικές
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα γραφτό, πλακέ
υφαντό βιομηχανικό
χρυσοκέντημα
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Νησιά Αιγαίου | Κυκλάδων
Μύκονος
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1983-1985, "Οι τοπικές φορεσιές στο Αιγαίο από την Άλωση μέχρι την Απελευθέρωση", Εθνογραφικά 4-5: 29-44, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Σιμόπουλος, Κ. 1972-1985, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα