μανικωτό ζακέτο 973/11,α
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από μαύρο ταφτά μουαρέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από μαύρο ταφτά μουαρέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από μαύρο ταφτά μουαρέ
Φέρμελη, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από μαύρο ταφτά μουαρέ
Φέρμελη, πίσω όψη
Φέρμελη, πίσω όψη
Λεπτομέρεια τερζήδικου διακόσμου στο μπροστινό άνοιγμα και πλεχτά κουμπιά
Λεπτομέρεια τερζήδικου διακόσμου στο μπροστινό άνοιγμα και πλεχτά κουμπιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στο καπάκι του μανικιού
Λεπτομέρεια διακόσμου στο καπάκι του μανικιού
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, πίσω όψη: επίμηκες λογχοειδές μοτίβο
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, πίσω όψη: επίμηκες λογχοειδές μοτίβο
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, στην άνω μπροστινή γωνία: σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο
Λεπτομέρεια διακόσμου στο μανίκι, στην άνω μπροστινή γωνία: σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
973/11,α
Όνομα αντικειμένου
μανικωτό ζακέτο
Άλλο / Τοπικό όνομα
φέρμελη
Τυπολογία
φορεσιά με φουστανέλα
Χρόνος κατασκευής
μέσα 19ου αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Φέρμελη ή μεϊντάνι, ανδρικό, μανικωτό ζακέτο από μαύρο ταφτά μουαρέ, εξάρτημα της φορεσιάς του φουστανελά που φορέθηκε αρχικά από τους αρματολούς, τους κλέφτες και του αγωνιστές του 1821, γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, καθιερώθηκε από τον Όθωνα ως αυλική ενδυμασία και στη συνέχεια εξαπλώθηκε ως επίσημη (γιορτινή) ενδυμασία όλων των αγροτικών και ποιμενικών πληθυσμών της χώρας. Η φέρμελη φοριέται μετά το γιλέκι (αμάνικο ζακέτο) και πριν το φερμεδογέδεκο ή φερμελωτό γιλέκι (αμάνικο ζακέτο με μεγάλα κουμπιά). Αποτελείται από τα δύο μπροστινά φύλλα και το τραπεζιόσχημο φύλλο της πλάτης. Στα πλευρά, ένα τραπεζιόσχημο φύλλο και μια ορθογώνια παραλληλόγραμμη λωρίδα από διαφορετικό ύφασμα (μεταγενέστερη επέμβαση;) δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Φέρει κυκλική λαιμόκοψη, όρθιο γιακά και κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά. Στις ωμοπλάτες, κάθετα
στον κορμό, είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 80εκ. και φάρδους 17εκ, χωρίς ραφή στην εσωτερική πλευρά του ώμου, στη μασχάλη και κατά μήκος του βραχίονα εσωτερικά, εκτός από ορισμένο σημείο λίγο πιο κάτω από τον αγκώνα, όπου υπήρχε ένωση (φαίνονται τα ξηλώματα). Το καπάκι των μανικιών έχει οξεία απόληξη και καμπυλόσχημες πλευρές. Στο τελείωμα κάθε μανικιού έχει αφαιρεθεί κομμάτι με ορθή γωνία και καμπύλη πλευρά. Στα πλευρά από ένα κυρτό άνοιγμα που οδηγεί σε εσωτερικό τσεπάκι. Το ζακέτο είναι φοδραρισμένο με μπεζ βαμβακερό ύφασμα εκτός από τα μανίκια, όπου είναι φοδραρισμένο με βιολετί μεταξωτό ύφασμα και τις μόστρες όπου είναι φοδραρισμένο με κόκκινο μεταξωτό σατέν ύφασμα. Από το ένα μανίκι η φόδρα έχει απομακρυνθεί με αποτέλεσμα να φαίνεται το χαρτόνι στερέωσης του κεντήματος. Φέρει πλούσιο επίρραπτο κέντημα από μαύρα μεταξωτά γαϊτάνια και κορδόνια, καμωμένο σύμφωνα με την τερζήδικη τεχνική. Ολόγυρα είναι γαρνιρισμένο με σειρές γαϊτάνι. Μάλιστα, στο γύρο του ζακέτου, καθώς τα γαϊτάνια συστρέφονται, σχηματίζουν πυκνό ζιγκ - ζαγκ ενώ στα μανίκια σχηματίζουν ημικύκλια και θηλιές. Στα μπροστινά φύλλα, μετά τις ευθείες γραμμές ακολουθεί κατακόρυφη ελλειψοειδής σύνθεση με κορδόνι από κοιλόκυρτο βλαστό με συστρεφόμενα κλαδιά. Έπειτα, επίρραπτα σε καμπυλόσχημη διάταξη, δεκαεννιά σφαιρικά, πεπλατυσμένα, πλεχτά, μαύρα κουμπιά με βαθυκόκκινο κορδόνι στο κέντρο. Το μπροστινό άνοιγμα κλείνει με είκοσι σφαιρικά πλεχτά κουμπιά που βρίσκονται στη δεξιά πλευρά και εφαρμόζουν σε ισάριθμες θηλιές της αριστερής. Πίσω από τις θηλιές, εσωτερικά επίρραπτη λωρίδα ταφτά. Στην πλάτη το ζακέτο δε φέρει διακόσμηση. Στην πλευρά του μανικιού με την ορθή γωνία, τα γαϊτάνια σχηματίζουν ορθογώνιο τρίγωνο με καμπυλόσχημη υποτείνουσα, συμπληρωματικό προς το κομμάτι που έχει αφαιρεθεί από την άλλη πλευρά του φύλλου. Την υποτείνουσα της πρώτης πλευράς ακολουθούν θηλιές από κορδόνι, όπου εφαρμόζουν πλεχτά κουμπιά της δεύτερης πλευράς, διατεταγμένα κι αυτά καμπυλόσχημα (κάποια από τα οποία δε σώζονται). Από τον αγκώνα και πάνω τα μανίκια κλείνουν με τέσσερα επιπλέον κουμπιά. Το καπάκι των μανικιών είναι διακοσμημένο με σιγμοειδές κλαδί. Σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο υπάρχει και στην άνω μπροστινή γωνία του φύλλου των μανικιών. Τέλος, την εξωτερική πλευρά του βραχίονα κοσμεί επίμηκες, λογχοειδές μοτίβο με κορυφή διακοσμημένη με γλωσσωτές απολήξεις και σπείρες. Ακολουθεί ανθικό μοτίβο σε σχήμα λαχουριού.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.420
Πλάτος
0.260
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
μέσα 19ου αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Πελοπόννησος
-
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα
-
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι μεταξωτό
κορδόνι μεταξωτό
κουμπί πλεχτό
μετάξι
σατέν
ταφτάς μουαρέ
χαρτόνι
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
άντρας
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
μέσα 19ου αι.
Χρήστης
άντρας
Ηλικία
νέος
Περίσταση χρήσης
γαμπριάτικο
Χρόνος χρήσης
μέσα 19ου αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Πελοπόννησος
-
Ελλάδα | Στερεά Ελλάδα
-
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
20/4/1953
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαντωνίου, Ι. 1978, "Συμβολή στη μελέτη της γυναικείας ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς", Εθνογραφικά 1: 5-92, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 2000, Η ελληνική ενδυμασία από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ού αιώνα, Αθήνα, Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος - Καπόν.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα