μανικωτός επενδύτης 12684
Καβάδι, μπροστινή όψη
Καβάδι, μπροστινή όψη
Καβάδι, μπροστινή όψη
Καβάδι, μπροστινή όψη
Καβάδι, πίσω όψη
Καβάδι, πίσω όψη
Μανίκια: διάκοσμος παλαιότερου μανικιού
Μανίκια: διάκοσμος παλαιότερου μανικιού
Μανίκια: διάκοσμος νεότερου μανικιού
Μανίκια: διάκοσμος νεότερου μανικιού
Διάκοσμος τραχηλιάς
Διάκοσμος τραχηλιάς
Δεξιά πλευρά: πανί κάτω από την μασχάλη και τσέπη
Δεξιά πλευρά: πανί κάτω από την μασχάλη και τσέπη
Δεξιά πλευρά: βαμβάκι μέσα από το φθαρμένο μπουχασί
Δεξιά πλευρά: βαμβάκι μέσα από το φθαρμένο μπουχασί
Διάκοσμος ποδόγυρου: λεπτομέρεια 
Διάκοσμος ποδόγυρου: λεπτομέρεια 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
12684
Όνομα αντικειμένου
μανικωτός επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
καβάδι
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καβάδι, ο "εσωτερικός σαγιάς" της περιοχής Σοφάδων-Παλαμά. Φοριέται πάνω από το πουκάμισο και κάτω από τον σαγιά, σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές όπου φοριούνται δύο σαγιάδες, ένας εσωτερικός και ένας εξωτερικός, και από πάνω το γιλέκι. Πρόκειται για το κατ' εξοχήν νυφικό ένδυμα, του οποίου τα κόκκινα τσόχινα ή ατλαζένια καβαδομάνικα χαρακτήριζαν τη νύφη τόσο πολύ, ώστε έπρεπε να καλυφθούν μετά από πέντε ή δέκα χρόνια γάμου. Το καβάδι, με το κατακόρυφο μπροστινό του άνοιγμα, είναι φτιαγμένο από κόκκινο μπουχασί και φοδραρισμένο με υπόλευκο βαμβακερό πανί του αργαλειού. Ανάμεσα στα δύο υφάσματα μεσολαβεί λεπτό στρώμα από επεξεργασμένο βαμβάκι που στερεώνεται με κατακόρυφα γαζιά σε απόσταση 1,5-2εκ. μεταξύ τους, με την τεχνική του παπλώματος που κάνει το καβάδι "ματλασέ", άρα
ζεστό. Σε κάθε πλευρά, μακρόστενο κομμάτι πανιού με τριγωνική απόληξη ενώνει στο ύψος της μέσης περίπου την πλαϊνή ραφή του ρούχου με την μασχάλη, όντας αφοδράριστο. Ένα μονοκόμματο φύλλο πίσω, που φαρδαίνει κάτω από τη μέση και φθάνει σε πλάτος τα 65εκ., ενώνεται στους ώμους με τα μπροστινά φύλλα που και αυτά ανοίγουν κατεβαίνοντας, φθάνοντας το καθένα σε πλάτος τα 36εκ. Στην δεξιά πλευρά, κατακόρυφη σχισμή στο ρούχο οδηγεί σε τσέπη από άσπρο πανί του αργαλειού. Τα μανίκια είναι ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, φθάνουν περίπου ως τον αγκώνα και έχουν φαρδύ μπουχασένιο τελείωμα (5εκ.). Είναι φτιαγμένα από ροδί ατλάζι με απλό γαζωτό κέντημα από αντικριστά ζιγκ-ζαγκ πάνω σε λευκή λωρίδα βαμβακερού πανιού. Το ροδί ατλάζι, σχεδόν τελείως κατεστραμμένο, έχει επικαλύψει παλαιότερο μανίκι από ατλάζι χρώματος φούξια, στολισμένο με λεπτή, χρυσή τρέσα, πολύ φθαρμένο και αυτό. Το παλαιότερο αυτό ατλάζι αξιοποιείται και στον διάκοσμο του καβαδιού. Δύο κατακόρυφες λωρίδες (πλ. 3εκ.) που ξεκινούν από τους ώμους, εφάπτονται της ραφής των μανικιών και φθάνουν ως τη μέση, στολίζονται με καρελίσιο κέντημα από κίτρινα γαζιά ευθύγραμμα ή σε ζιγκ-ζαγκ. Φαρδύτερη, οριζόντια ταινία (πλ. 6εκ.) περιτρέχει το καβάδι, 11εκ. ψηλότερα από τον ποδόγυρο, στολισμένη κι αυτή με ανάλογα γαζιά, που χωρίζουν το πλάτος της στα δύο. Η λαιμόκοψη και το μπροστινό άνοιγμα ως τη μέση, οι τραχηλιές, διακοσμούνται παράλληλα και στο ίδιο ύψος με την σατέν λωρίδα, με δύο διαφορετικούς ρούχους (τσόχες). Η πράσινη ρελιάζει (σειραδιάζει) το άνοιγμα, ενώ η μπλε παρακολουθεί με στενή λωρίδα την καμπύλη της λαιμόκοψης και συνεχίζει κατακόρυφα, με την εσωτερική της πλευρά κομμένη σε ζιγκ-ζαγκ και στερεωμένη με λευκό γαζί. Ανάμεσα στους ρούχους, μαύρες μεταξωτές ουτράδες σχηματίζουν σειρά από μυτάκια ή ντουγαδάκια. Τις υπόλοιπες ραφές του διάκοσμου κρύβουν μαύρα σειράδια. Ο διάκοσμος του ποδόγυρου, που είναι ρελιασμένος με μαύρο βαμβακερό πανί στερεωμένο με σειράδια, δημιουργεί τρεις παράλληλες σειρές από μυτάκια ή ντουγαδάκια. Η ψηλότερη σχεδιάζεται από το ζιγκ-ζαγκ που τελειώνει την πράσινη τσόχινη λωρίδα. Κάτω απ' αυτήν έχει τοποθετηθεί λωρίδα από το φούξια ατλάζι, καλυμμένη σχεδόν από μαύρη δαντέλα που απολήγει σε μυτάκια σκεπάζοντας έτσι μέρος της τσόχας. Κάτω ακριβώς από την δαντέλα, σειρά από μικρά "δοντάκια" έχει κεντηθεί με μπλε ουτρά. Μόνον ανάμεσά τους είναι ορατό το ατλάζι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
μυτάκια
Ύψος
1.210
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς
Υλικά
ατλάζι
βαμβάκι
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
σειρήτι μεταξωτό
τρέσα
τρέσα χρυσή
τσόχα
Τεχνικές
"ματλασέ"
επίρραπτη
κέντημα, γαζί
κέντημα επίρραπτο, τερζήδικο
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
1995
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Πολίτου, Ξ. 1997, "Οι Καραγκούνηδες της Θεσσαλίας" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Ρωμαίου-Καρασταμάτη, Ε. 1980, Η ποδιά της Καραγκούνας, Αθήνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Τσαγγαλάς, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Γιάννενα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα