μανικωτός επενδύτης 6798/6
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια, πίσω όψη 
Σαγκία Επισκοπής με πρόσθετα μανίκια, πίσω όψη 
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα τραχηλιάς
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Κέντημα ποδόγυρου και πλαϊνού ανοίγματος 
Μανικέτι σαγκίας
Μανικέτι σαγκίας
Φτερούγα σαγκίας: κέντημα 
Φτερούγα σαγκίας: κέντημα 
Πρόσθετο μανίκι σαγκίας
Πρόσθετο μανίκι σαγκίας
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Διάκοσμος αριστερής λόξας 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
6798/6
Όνομα αντικειμένου
μανικωτός επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγκία
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγκία, ο καλοκαιρινός σαγιάς που φοριέται πάνω από το καβάδι, και είναι ραμμένος στο ίδιο σχέδιο με τον χειμωνιάτικο, το σαΐκ. Την σαγκία έφτιαχναν με το ίδιο ύφασμα που έκαναν και το καβάδι, αλλά εδώ, πριν το δώσουν στον ράφτη, το έστελναν στη Βέροια ή τα Γιαννιτσά για να το βάψουν σκούρο μπλε. Αυτό ήταν το χρώμα της καθημερινής αλλά και της γιορτινής σαγκίας, ενώ η νυφιάτικη ήταν άσπρη. Η μαύρη σαγκία με το αδιόρατο κέντημα και τα ξένα, επίρραπτα σαγιαδομάνικα, είναι φτιαγμένη από ένα μονοκόμματο φύλλο, τη "μάνα", πλάτους 33εκ., που έχει διπλωθεί στα δύο κατά μήκος, για να κοπεί η λαιμόκοψη και το μπροστινό, κατακόρυφο άνοιγμα. Το άνοιγμα της λαιμόκοψης ρελιάζεται με στενή λωρίδα υφάσματος. Στα μπροστινά φύλλα
έχει προστεθεί στο τελείωμα από 20εκ. σε κάθε πλευρά, δίνοντας αέρα στις φτερούγες του σαγιά. Στις μύτες τους υπάρχει κουμπί δεξιά και θηλιά αριστερά που δένουν πίσω τις ανοιχτές φτερούγες μεταξύ τους. Κάτω από τα κοντά, μονόφυλλα μανίκια, ραμμένα κάθετα προς τον κορμό, έχει προστεθεί μεγάλο, ρομβοειδές κομμάτι υφάσματος για άνεση στις κινήσεις. Λίγο χαμηλότερα από τη μύτη του ρόμβου, αρχίζει πλαϊνή, τριγωνική λόξα με κεντρικό, κατακόρυφο άνοιγμα 21εκ., για ν' ανασκουμπώνονται ευκολότερα οι φτερούγες. Στο μέσον της δεξιάς πλαϊνής λόξας έχει γίνει το άνοιγμα της τσέπης (15εκ.). Το ίδιο μαύρο, μάλλινο κορδόνι που στολίζει και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω, διαγράφει την κατακόρυφη διαγώνιο του ρόμβου κάτω από τα μανίκια και συνεχίζει ως μέσα στη λόξα διχοτομώντας τη γωνία της και σημαδεύοντας τις πλαϊνές της πλευρές. Στην δεξιά πλευρά ρελιάζει το άνοιγμα της τσέπης που πλαισιώνεται στα πλάγια του από μικρά φουντάκια. Στην αριστερή πλευρά, τη θέση της τσέπης έχει πάρει τρίτη, κεντρική σειρά από τα ίδια φουντάκια. Φουντάκια στο ίδιο χρώμα διακοσμούν το τελείωμα των μανικιών και το πλαϊνό άνοιγμα σε κάθε λόξα. Τα μανίκια έχουν άνοιγμα 5εκ., ώστε τα μανικέτια τους να γυρίζουν προς τα έξω και να φαίνονται. Επίρραπτο, φαιοκάστανο πανί, αντί για μπουχασί, στολίζει τα μανικέτια αλλά και, εσωτερικά, τις φτερούγες της σαγκίας. Το κόκκινο πανί στις γωνίες του μπροστινού ανοίγματος είναι μεταγενέστερη προσθήκη. Η οριζόντια κεντητή ταινία στα μανικέτια ορίζεται από αδιόρατα, φαιοκάστανα διπλά γαζιά και κυματιστές γραμμές που πλαισιώνουν το κεντρικό, μαύρο ψαροκόκαλο. Μαύρα, βαμβακερά φουντάκια στολίζουν το εσωτερικό τελείωμα. Στο μπροστινό άνοιγμα, κάτω από την επίρραπτη λωρίδα που στερεώνει εσωτερικά το κέντημα, το φαιοκάστανο πανί σχηματίζει κατακόρυφη ταινία που στρίβει σε ορθή γωνία για να παρακολουθήσει τον ποδόγυρο ως το πλαϊνό άνοιγμα. Νωρίτερα όμως, το πανί επεκτείνεται καλύπτοντας όλη σχεδόν τη γωνία που αυτό διαγράφει. Διπλό γαζί με κυματιστή γραμμή στις δυο πλευρές του περιγράφει το πανί και σχηματίζει στην πλαϊνή γωνία του γεωμετρικό σχήμα που επιστέφεται από έξι τρίγωνα. Δυο μαύρα αστερόσχημα ανθάκια κι ένας σχηματικός φιόγκος που "δένει" τις γραμμές του σχήματος συμπληρώνουν τον διάκοσμο. Για το κέντημα της τραχηλιάς και του ποδόγυρου έχουν χρησιμοποιηθεί σκούρα βυσσινί, γκρίζα και μαύρα νήματα. Στον ποδόγυρο, ανάμεσα σε βυσσινί πλαίσια, δυο ταινίες εμφανίζουν διασταυρούμενες, κυματιστές γραμμές και βελονιές "μαργαρίτας". Οι γωνίες στα ανοίγματα τονίζονται με πυκνό ψαλοκόκαλο. Κάτω από τη λαιμόκοψη, κατακόρυφη μαύρη ταινία από πυκνό ψαροκόκαλο συστρέφεται στο τελείωμά της, σχηματίζοντας σπείρα που ορίζει το πλάτος του κεντήματος. Κυματιστές γραμμές και διπλές θηλιές γεμίζουν τις κατακόρυφες σειρές. Μαύρο, μάλλινο γαϊτάνι ρελιάζει τη λαιμόκοψη και το μπροστινό άνοιγμα ως κάτω απ' τη μέση, και συστρέφεται σχηματίζοντας μικρές θηλιές (σουτάζ) πλάι στο κέντημα. Προς το τέλος της αριστερής πλευράς, δύο θηλιές είναι μεγάλες. Τα πρόσθετα κάτω μανίκια δεν συνδυάζονταν αρχικά με την συγκεκριμένη σαγκία. Μονόφυλλα και ίσια, έχουν μήκος 39εκ. και πλάτος 16εκ. Το επίρραπτο, σταμπωτό μάλλινο ύφασμα δεν καλύπτει τα πρώτα 8εκ. του λευκού βαμβακερού πανιού που βρίσκεται από κάτω, έτσι ώστε διακρίνονται σταμπαρισμένα γράμματα με γαλάζιο μελάνι. Λίγο κάτω από το άνοιγμά τους (17εκ.), το λεπτό μάλλινο πανί των μανικιών έχει στερεωθεί σε καρίνα. Το διακοσμητικό ύφασμα εμφανίζει σε μωβ κάμπο παράλληλες ταινίες με μπουμπούκια κι ανοιχτά τριαντάφυλλα, το μεγαλύτερο από τα οποία ακουμπά σε μισό, καστανόχρωμο ρόμβο με δυτικότροπο διάκοσμο. Από τη μία άκρη του πλαϊνού ανοίγματος ως την άλλη, το μανίκι στολίζεται με φαρδιά χρυσή τρέσα, ασημένιο ζιγκ-ζαγκ και, ανάμεσα δυο μαύρα γαϊτάνια, γαϊτάνι χρυσό. Στο τελείωμα, μαύρο γαϊτάνι συστρέφεται σε θηλιές, ενώ στην οριζόντια απόληξη των μανικιών και στη μία πλευρά του ανοίγματος έχουν προστεθεί στρογγυλά μεταλλικά κουμπιά στο χρώμα του μπρούντζου .
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.010
Πλάτος
0.610
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες, κεντητάδες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι ασημένιο
γαϊτάνι μάλλινο
κουμπί μεταλλικό
λινό
μάλλινη κλωστή
μαλλί
τρέσα ασημένια
τρέσα χρυσή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα μηχανής, γαζί
κέντημα, ψαροκόκαλο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Παπαντωνίου Ιωάννα
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/5/1971
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα