μανικωτός επενδύτης 7383/2
Σαγιάς, μανικωτός επενδύτης πλούσια κεντημένος στις μόστρες και τις σκούτες με το πλεχτό
Σαγιάς, μανικωτός επενδύτης πλούσια κεντημένος στις μόστρες και τις σκούτες με το πλεχτό
Σαγιάς, μανικωτός επενδύτης πλούσια κεντημένος στις μόστρες και τις σκούτες με το πλεχτό
Σαγιάς, μανικωτός επενδύτης πλούσια κεντημένος στις μόστρες και τις σκούτες με το πλεχτό
Σαγιάς, πίσω όψη με τις σκούτες ανασκουμπωμένες και τσιμπημένες.
Σαγιάς, πίσω όψη με τις σκούτες ανασκουμπωμένες και τσιμπημένες.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στη σκούτα, τόξο του Μεγαλέξαντρου σε λιόντρα και βλαττί
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στη σκούτα, τόξο του Μεγαλέξαντρου σε λιόντρα και βλαττί
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στη μέση της μόστρας, γλαστρούδι.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στη μέση της μόστρας, γλαστρούδι.
Λεπτομέρεια διακόσμου στο καπακλίκι του μανικιού
Λεπτομέρεια διακόσμου στο καπακλίκι του μανικιού
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
7383/2
Όνομα αντικειμένου
μανικωτός επενδύτης
Άλλο / Τοπικό όνομα
σαγιάς
Τυπολογία
χωρικό, φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Σαγιάς, γυναικείος, μανικωτός επενδύτης, χαρακτηριστικό ένδυμα της φορεσιάς. Υφαίνεται από τις γυναίκες με λευκά βαμβακερά νήματα, βάφεται μπλε και κερώνεται από το μπογιατζή έτσι, ώστε να είναι γυαλιστερός και αδιάβροχος, καθώς δεν πλένεται. Τέλος, δίνεται στο ράφτη για την κοπή και το κέντημα. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο φύλλο μπροστά, κομμένο κατακόρυφα στη μέση και ένα ίσιο πίσω, το στανό. Στα πλευρά υπάρχει από ένα λοξό τμήμα, το αγκιόλι, από τη μέση και κάτω, που δίνει φάρδος στο ένδυμα. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 30εκ. και φάρδους 20εκ., που ενώνονται με τα αγκιόλια μέσω παραλληλόγραμμου τμήματος. Στο τελείωμα των αγκιολιών, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα, ύψους 17εκ. Ο σαγιάς φέρει κυκλική λαιμόκοψη με μικρό όρθιο γιακά (από κόκκινο βαμβακερό υφαντό
διακοσμημένο με ενυφασμένη κίτρινη ρίγα) και είναι αφοδράριστος. Είναι ολόγυρα γαρνιρισμένος με κόκκινο και κίτρινο μάλλινο γαϊτάνι. Μάλιστα, στους ώμους τα γαϊτάνια συστρέφονται και σχηματίζουν θηλιές. Τα μανίκια αναδιπλώνουν και σχηματίζουν μεγάλα μανικέτια, τα καπακλίκια, τα οποία είναι φοδραρισμένα με λιόντρα, κόκκινη τσόχα. Στην εξωτερική πλευρά του βραχίονα η λιόντρα κεντιέται με κυματιστή γραμμή διακοσμημένη με θηλιές και ανθάκια. Το κέντημα είναι καμωμένο από λευκή και γαλάζια βαμβακερή κλωστή και βελονιά αλυσίδα. Στις μόστρες του σαγιά και στις σκούτες, στις γωνίες δηλαδή του μπροστινού ανοίγματος, επιρράβονται μεγάλα τμήματα λιόντρας, που κεντιούνται και αποκαλύπτονται καθώς ανασκουμπώνονται (αναγυρίζουν). Το πυκνό κέντημα, το πλεχτό, καμώνεται με βελονιές αλυσίδα και ψαροκόκαλο, από λευκή βαμβακερή κλωστή αλλά και μεταξοκλωστές σε χρώματα λευκό, μαύρο, πράσινο, γαλάζιο, κίτρινο και κανελί. Στις σκούτες η σύνθεση των γεωμετρικών και φυτικών αναπτύσσεται σχεδόν τριγωνικά και στο κέντρο απολήγει σε μεγάλο τόξο, το τόξο του Μεγαλέξαντρου. Στο πάνω μέρος του τριγώνου, περίπου στη μέση κάθε μόστρας, η σύνθεση καταλήγει στο γλαστρούδι, σχηματοποιημένη γλάστρα με λουλούδι. Ίδιο μοτίβο υπάρχει και στην άνω άκρη κάθε μόστρας, στο λαιμό. Τη λιόντρα περιβάλλει το βλαττί, λωρίδα από κίτρινο βαμβακερό ύφασμα, και ταινία από λευκό ψαροκόκαλο. Η γωνία κάθε σκούτας είναι διακοσμημένη με λευκό και γαλάζιο μεταξωτό κορδόνι, καθώς και κόκκινο, κίτρινο και πράσινο βαμβακερό γαϊτάνι με φουντωτές απολήξεις. Οι σκούτες ανασκουμπώνονται και τσιμπιούνται (μόλις που ακουμπούν) πίσω χαμηλά όπου και στερεώνονται. Όταν οι γυναίκες πενθούν, φορούν το σαγιά ανάποδα και αναδιπλώνουν τις σκούτες εσωτερικά. Όταν το πένθος είναι βαρύ, ο σαγιάς βάφεται μαύρος. Το πρόσθετο μπλε βαμβακερό κομμάτι υφάσματος κατά μήκος της ένωσης των μανικιών αποτελεί μεταγενέστερη επέμβαση.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
τόξο του Μεγαλέξαντρου
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γλαστρούδι
Διάκοσμος
φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
0.880
Πλάτος
0.380
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής, ράφτης
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Θεσσαλονίκης
Δρυμός
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι βαμβακερό
γαϊτάνι μάλλινο
κορδόνι μεταξωτό
μεταξοκλωστή
τσόχα
Τεχνικές
βαφή
γυάλωμα
ενυφασμένη
επίρραπτη
κέντημα, αλυσίδα
κέντημα, ψαροκόκαλο
υφαντό
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Θεσσαλονίκης
Δρυμός
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
23/2/1972
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Λαδά-Μινώτου, Μ. κ.ά. 1993, Ελληνικές φορεσιές, Αθήνα, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Παπαντωνίου, Ι. 1974, "Φορεσιές της Μακεδονίας", Μακεδονική Ζωή 96: 24-31.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα