μαντίλι κεφαλής 6226/2
Νυφιάτικη κάρπα Επισκοπής 
Νυφιάτικη κάρπα Επισκοπής 
Νυφιάτικη κάρπα Επισκοπής 
Νυφιάτικη κάρπα Επισκοπής 
Γωνία του κεντήματος με φουντάκια και πούλιες 
Γωνία του κεντήματος με φουντάκια και πούλιες 
Λεπτομέρεια κεντητής ταινίας 
Λεπτομέρεια κεντητής ταινίας 
Κεντητή γωνία κεντήματος 
Κεντητή γωνία κεντήματος 
Γωνία με τρία φουντάκια 
Γωνία με τρία φουντάκια 
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
6226/2
Όνομα αντικειμένου
μαντίλι κεφαλής
Άλλο / Τοπικό όνομα
κάρπα
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
19ος αι. - 20ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κάρπαγουμπιλέν), το νυφιάτικο μαντίλι που ύφαιναν και κεντούσαν οι ίδιες οι γυναίκες. Την κάρπα τύλιγαν γύρω από το καλπάκι, που τοποθετούσαν πάνω στο κεφάλι λοξά, και τη στερέωναν με καρφίτσες, τις κουμπουφέλες. Τούτη η κάρπα είναι από τα ωραιότερα δείγματα νυφικού μαντιλιού, πλούσια στολισμένου με μεταλλικές επιχρυσωμένες λάμες, πούλιες και πολύχρωμες μεταξοκλωστές. Είναι φτιαγμένη από δυο φύλλα υπόλευκου βαμβακερού πανιού, ενωμένα με μεταξωτή κλωστή στο ίδιο χρώμα. Στις γωνίες της ακέντητης άκρης έχει στερεωθεί κανελί φουντάκι, που στη μια τους πλαισιώνεται από δυο άλλα, σκουροκάστανα. Το μαντίλι, στριφωμένο στις δύο στενές του άκρες, ρελιάζεται με λεπτό, κανελί φεστόνι που αρχίζει αριστερά, σχεδόν 50εκ. ψηλότερα από την κεντητή ταινία, τη συνοδεύει, συνεχίζει στην δεξιά πλευρά και τελειώνει στο μέσον
περίπου της επάνω άκρης του μαντιλιού. Στις πλευρές της γωνίας με τα τρία φουντάκια, πάνω στο φεστόνι έχουν στερεωθεί πούλιες. Και η περίμετρος του κεντήματος στολίζεται με πούλιες, που προχωρούν ψηλότερα και από την οριζόντια άκρη του. Στην ίδια πλευρά, πούλιες μπλέκονται και ανάμεσα στα πολύχρωμα, μάλλινα φουντάκια που τονίζουν το ύψος της κεντητής ταινίας με πράσινο, μπλε-μωβ, φούξια, καφεκόκκινο (φλος), καμένο πορτοκαλί και απαλό ροδακινί. Τα ίδια χρώματα, μαζί με χρυσοκίτρινο, φτιάχνουν τα φουντάκια της φαντασμαγορικής γωνίας του μαντιλιού. Στην άκρη της έχουν στερεωθεί δυο μεγαλύτερες φούντες από πολύχρωμες μάλλινες και φλος κλωστές αλλά και ασημοκλωστές. Χρυσές λάμες τοποθετημένες λοξά ανάμεσα σε μαυροκόκκινα γαζιά φτιάχνουν την μπορντούρα του κεντήματος. Κυρίως όμως κατασκευάζουν μικρά τετράγωνα και ορθογώνια παραλληλόγραμμα, τοποθετημένα με τάξη σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Τη λάμψη των χρυσών ψηφίδων συναγωνίζεται η ζωντανή πολυχρωμία μεταξοκλωστών που ενδιαφέρονται για ένα μόνο μοτίβο: τον σταυρό. Ακόμη και ο κατακόρυφος μίσχος με τα λοξά ανυψωμένα γραμμικά φύλλα υποβαστάζει το τριγωνικό του λουλούδι λες για να το προσφέρει ως βάθρο στον ανυψωμένο, πολύχρωμο σταυρό. Οι δύο όμοιοι σταυροί που πλαισιώνουν τη βάση του μίσχου σχηματίζουν μαζί του τρίγωνο. Ο ανθισμένος μίσχος με τους τρεις σταυρούς επαναλαμβάνεται σε χρωματικές παραλλαγές συνθέτοντας την κεντητή επιφάνεια. Ανάμεσα στα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, στριμωγμένα από επίχρυσες λάμες, έχουν χωρέσει μικρότερα σταυρουδάκια. Στο τετράγωνο που μεγαλώνει το κέντημα της μιας γωνίας, διαγώνιο, χρυσό κλαδί διαπερνά παραβλέποντάς το το ρομβόσχημο άνθος για να απολήξει σε σταυρό. Δυο μικρότεροι σταυροί έχουν τοποθετηθεί στις πλευρές του τετραγώνου που αγγίζουν το ακέντητο πανί. Οι φωτεινές μεταξοκλωστές χρωματίζουν το κέντημα με το κόκκινο, που υπερτερεί, το πορτοκαλί, το μωβ και το λιλά, το πράσινο, το γαλαζοπράσινο και το γαλάζιο, το θαλασσί, το κανελί.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
λουλούδια
Πλάτος
1.090
Μήκος
1.150
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι. - 20ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Υλικά
βαμβάκι
μάλλινη κλωστή
μεταλλική επιχρυσωμένη λάμα
μεταξοκλωστή
πούλιες
φλος κλωστή
Τεχνικές
κέντημα, ανεβατή
κέντημα, γαζί
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
υφαντό
χρυσοκέντημα
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
19ος αι. - 20ος αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Ημαθίας
Επισκοπή
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Συλλέκτης
Κουτλίδη Χρ.
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
4/5/1970
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Κορρέ-Ζωγράφου, Κ. 1991, Νεοελληνικός κεφαλόδεσμος, Αθήνα.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα