ποδιά 1313/12
Καραγκούνικη ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με γαϊτάνι χρυσό και χρωματιστές μεταξωτές ουτρές 
Καραγκούνικη ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με γαϊτάνι χρυσό και χρωματιστές μεταξωτές ουτρές 
Καραγκούνικη ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με γαϊτάνι χρυσό και χρωματιστές μεταξωτές ουτρές 
Καραγκούνικη ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με γαϊτάνι χρυσό και χρωματιστές μεταξωτές ουτρές 
Αμπόλι, είδος ζώνης από μαύρη τσόχα, χρυσοκεντημένο στη βάση του μ' ένα ανθέμιο
Αμπόλι, είδος ζώνης από μαύρη τσόχα, χρυσοκεντημένο στη βάση του μ' ένα ανθέμιο
"Μάνα", κεντρικό φύλλο ποδιάς. Διακόσμηση με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο από ζευγάρια ελίκων και σπείρες που συμπλέκονται 
"Μάνα", κεντρικό φύλλο ποδιάς. Διακόσμηση με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο από ζευγάρια ελίκων και σπείρες που συμπλέκονται 
Λαγκιόλι, λεπτομέρεια διακόσμησης με γαϊτάνι χρυσό και μεταξωτές ουτρές 
Λαγκιόλι, λεπτομέρεια διακόσμησης με γαϊτάνι χρυσό και μεταξωτές ουτρές 
Πόστα, κάτω τμήμα ποδιάς, ταινιόσχημο θέμα με το μοτίβο της μεσόκλειδας κεντημένο σε μπλε τσόχα
Πόστα, κάτω τμήμα ποδιάς, ταινιόσχημο θέμα με το μοτίβο της μεσόκλειδας κεντημένο σε μπλε τσόχα
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
1313/12
Όνομα αντικειμένου
ποδιά
Άλλο / Τοπικό όνομα
ρουχίσια ή ρουχένια
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910-1930
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καραγκούνικη ποδιά από μαύρη τσόχα κεντημένη με χρυσά γαϊτάνια και μεταξωτές χρωματιστές ουτρές. Πρόκειται για ποδιά καλοδουλεμένη που κεντήθηκε από ράφτη της γενιάς γύρω στα 1910-1930. Η ποδιά φορέθηκε στην Καρδίτσα και στα χωριά Παλαμά, Σοφάδες και Μάρκο. Το σχήμα της είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδιά. Το αμπόλι είναι ένα είδος ζώνης φτιαγμένο από την ίδια τσόχα με την κυρίως ποδιά και στολισμένο στη βάση του μ' ένα μικρό ανθέμιο. Οι παρυφές των τριών κομματιών της ποδιάς διακοσμούνται με το σταυρωτό (συνδυασμός από δύο συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και το καμαρωτό (απλό ζιγκ-ζαγκ που έχει την επάνω γωνία του καμπυλωτή). Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες
ραφές που τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και σε δύο όμοια πλαϊνά φύλλα, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Στη "μάνα" η διακόσμηση είναι εντυπωσιακή. Στην επάνω πλευρά της είναι κεντημένο ένα σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο, κυπαρίσσι, με χρυσό γαϊτάνι και κόκκινες ουτρές. Είναι ανάποδα τοποθετημένο με την κορυφή προς τα κάτω και τη βάση του παράλληλα με την επάνω οριζόντια πλευρά της "μάνας". Πρόκειται για μοτίβο που αποτελείται από το συνδυασμό συμπλεκόμενων κύκλων και είναι παρόμοιο και ελάχιστα μικρότερο από το μοτίβο που κοσμεί τη βάση της "μάνας". Στη βάση της "μάνας" το σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο απολήγει σε μία σπείρα που στην περιφέρειά της έχει θηλίτσες. Πρόκειται για το φεγγάρι ή το στρογγυλό που κεντιέται στις νυφικές ποδιές ή στις καλές ποδιές που φορούν οι νέες. Στο μέσο της "μάνας" και σε θέση πλάγια και αντικριστά μεταξύ τους, είναι κεντημένα δύο ασύμμετρα ανθέμια με γαϊτάνι χρυσό και με πράσινες, μπλε και κίτρινες ουτρές. Η βάση τους είναι τοποθετημένη παράλληλα προς τις κατακόρυφες πλευρές της "μάνας" και η επάνω πλευρά τους είναι πιο μικρή σε διάσταση και πιο απλή σε διακοσμητικούς συνδυασμούς από αυτήν που κατευθύνεται προς τα κάτω, στη βάση της "μάνας". Στις βάσεις των πλαϊνών λοξών φύλλων της ποδιάς είναι κεντημένα δύο θέματα παρόμοια σε σχηματικούς συνδυασμούς με το μοτίβο που βρίσκεται στη βάση της "μάνας", το οποίο και πλαισιώνουν. Είναι τοποθετημένα αντικριστά έτσι, ώστε αν πλησιάσουν μεταξύ τους και συμπέσουν οι εσωτερικές τους πλευρές, θα σχηματίσουν ένα διπλό θέμα παρόμοιο μ' αυτό που πλαισιώνουν. Στη μέση των λαγκιολιών η διακόσμηση γίνεται με δύο σχηματοποιημένα μοτίβα πλάγια τοποθετημένα, δουλεμένα με χρυσό γαϊτάνι και πράσινη ουτρά το ένα και με κόκκινη ουτρά το άλλο. Στην πόστα, το κατώτατο μέρος της ποδιάς, πάνω σε μπλε τσόχα είναι κεντημένο ένα θέμα με το μοτίβο της μεσόκλειδας από συνεχόμενα και συμπλεκόμενα ημικύκλια, καμωμένα με χρωματιστές ουτρές και χρυσό γαϊτάνι. Ολόγυρα η ποδιά είναι γαρνιρισμένη με χρυσό γαϊτάνι. Είναι φοδραρισμένη με βαμβακερό εμπριμέ ύφασμα με ρομβόσχημα μοτίβα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
μεσόκλειδα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κυπαρίσσι
Πλάτος
0.310
Μήκος
0.750
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910-1930
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς, Σοφάδες, Μάρκο
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι χρυσό
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
πρώτο μισό 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1910-1930
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Παλαμάς, Σοφάδες, Μάρκο
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Προκάτοχος
Κωνσταντινίδη
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
4/1/1954
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Ρωμαίου-Καρασταμάτη, Ε. 1980, Η ποδιά της Καραγκούνας, Αθήνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Τσαγγαλάς, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Γιάννενα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα