ποδιά 13176
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με άσπρα και χρυσά γαϊτάνια και ελάχιστες μεταξωτές ουτρές
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με άσπρα και χρυσά γαϊτάνια και ελάχιστες μεταξωτές ουτρές
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με άσπρα και χρυσά γαϊτάνια και ελάχιστες μεταξωτές ουτρές
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από βυσσινί τσόχα, κεντημένη με άσπρα και χρυσά γαϊτάνια και ελάχιστες μεταξωτές ουτρές
Αμπόλι, είδος ζώνης από βυσσινί βελούδο με σταμπωτό διάκοσμο
Αμπόλι, είδος ζώνης από βυσσινί βελούδο με σταμπωτό διάκοσμο
Λεπτομέρεια χρυσοκέντητης διακόσμησης της "μάνας" με τα μοτίβα της μεσόκλειδας και του κυνηγού με θηλίτσα
Λεπτομέρεια χρυσοκέντητης διακόσμησης της "μάνας" με τα μοτίβα της μεσόκλειδας και του κυνηγού με θηλίτσα
Πόστα διπλή, κατώτατο τμήμα ποδιάς, διακόσμηση σε πράσινη και βυσσινί τσόχα με τα μοτίβα της σαρακατσάνας και της μεσόκλειδας
Πόστα διπλή, κατώτατο τμήμα ποδιάς, διακόσμηση σε πράσινη και βυσσινί τσόχα με τα μοτίβα της σαρακατσάνας και της μεσόκλειδας
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
13176
Όνομα αντικειμένου
ποδιά
Άλλο / Τοπικό όνομα
λαγκιολάτη
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1920-1940
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από βυσσινί τσόχα, πλούσια στολισμένη με άσπρα (ασημένια) και χρυσά γαϊτάνια με ελάχιστες χρωματιστές μεταξωτές ουτρές. Ανήκει στις ποδιές του τύπου που ονομάζονται χαρακτηριστικά κλειστές, καθώς το καθένα από τα πέντε κομμάτια τους πλαισιώνεται από κέντημα και γίνεται μ' αυτό τον τρόπο αυτοτελές, περίκλειστο. Οι ποδιές αυτές είναι επίσης λαγκιολάτες, καθώς το κάθε κομμάτι τους κεντιέται ξεχωριστά και έπειτα συναρμολογούνται όλα μαζί. Οι κλειστές ποδιές αν και συναντώνται ιδιαίτερα στον Παλαμά, στις Σοφάδες και ανατολικότερα στο χωριό Ματαράγκα, εκπροσωπούν στην ουσία τη μόδα μιας εποχής που ξεκίνησε από την Καρδίτσα. Το σχήμα της ποδιάς είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδιά. Το αμπόλι
είναι είδος ζώνης από βελούδο ύφασμα με σταμπωτό διάκοσμο. Το σχήμα του είναι πεπλατυσμένο τραπέζιο που φαίνεται σα να είναι τοποθετημένο ανάποδα, έχοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη του βάση προς τα πάνω. Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες ραφές που τονίζονται με τη χρήση άσπρου γαϊτανιού γαρνιρισμένου εκατέρωθεν με πολύχρωμη μεταξωτή κοσανίτσα. Οι ραφές αυτές τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και σε δύο όμοια πλαϊνά, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Σχετικά με τη διακόσμηση, όλα τα κομμάτια της κυρίως ποδιάς στολίζονται με όμοια κεντητή ταινία με διακοσμητικά θέματα, όπως είναι η μεσόκλειδα, το σταυρωτό και ο κυνηγός με θηλίτσα. Τα μοτίβα αυτά είναι δουλεμένα με άσπρα και χρυσά γαϊτάνια σε συνδυασμό με λίγες κίτρινες, μπλε και πράσινες μεταξωτές ουτρές. Το μοτίβο της μεσόκλειδας αποτελείται από συνεχόμενα και συμπλεκόμενα ημικύκλια που το καθένα σχηματίζεται από τρία παράλληλα γαϊτάνια με μικρές θηλίτσες στις άκρες τους. Η μεσόκλειδα πλαισιώνεται από μία σειρά με σταυρωτό, συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ. Δευτερεύον συνεχές θέμα είναι ο κυνηγός με θηλίτσα, σπειρομαίανδρος που στο πάνω μέρος του έχει πρόσθετες θηλίτσες ή ματάκια. Είναι κεντημένος στην εσωτερική παρυφή της διακοσμητικής ταινίας έχοντας ελεύθερη την επάνω πλευρά του. Στην πόστα, το κατώτατο μέρος της ποδιάς, η διακόσμηση γίνεται σε δύο ζώνες πάνω σε πράσινη και βυσσινί τσόχα. Η πρώτη ζώνη είναι στολισμένη με το μοτίβο της σαρακατσάνας, είδος σύνθετου σπειρομαίανδρου που σχηματίζεται από σπείρες που θηλυκώνουν η μία με την άλλη. Η δεύτερη ζώνη είναι διακοσμημένη με το μοτίβο της μεσόκλειδας που κυριαρχεί στο γενικό διάκοσμο. Η ποδιά είναι ολόγυρα ρελιασμένη με πράσινη τσόχα και φοδραρισμένη με εμπριμέ βαμβακερό ύφασμα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
κυνηγός με θηλίτσα, μεσόκλειδα
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σαρακατσάνα
Πλάτος
0.310
Μήκος
0.770
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1920-1940
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Σοφάδες, Παλαμάς
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι ασημένιο
γαϊτάνι χρυσό
πολύκλωνες μεταξωτές κλωστές
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα, τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
πρώτο μισό 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1920-1940
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θεσσαλία | Καρδίτσας
Σοφάδες, Παλαμάς
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Δωρέα
Προκάτοχος
Βουρνάζου Β.
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
Δεκ-99
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Ρωμαίου-Καρασταμάτη, Ε. 1980, Η ποδιά της Καραγκούνας, Αθήνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Τσαγγαλάς, Κ. 1982, Η γυναικεία καραγκούνικη ενδυμασία σε μια θεσσαλική κοινότητα. Κατασκευή και λειτουργία, Γιάννενα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα