ποδιά
4139/21
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με χρυσά και λίγα άσπρα γαϊτάνια
Καραγκούνικη νυφική ποδιά από μαύρη τσόχα, κεντημένη με χρυσά και λίγα άσπρα γαϊτάνια
Αμπόλι, είδος ζώνης από μαύρη τσόχα, στολισμένο στη βάση του με μικρό ανθέμιο
Λεπτομέρεια χρυσοκέντητης διακόσμησης "μάνας" με σχηματοποιημένο φυτικό διάκοσμο
Κάτω τμήμα λαγκιολιού, λεπτομέρεια χρυσοκέντητης διακόσμησης
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
4139/21
Όνομα αντικειμένου
ποδιά
Άλλο / Τοπικό όνομα
χρυσή
Τυπολογία
φορεσιά με καβάδι
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910-1930
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Καραγκούνικη χρυσή ποδιά από μαύρη τσόχα. Ανήκει στις ποδιές του τύπου που ονομάζονται χαρακτηριστικά κλειστές, όπου το καθένα από τα πέντε κομμάτια τους πλαισιώνεται από κέντημα και γίνεται μ' αυτό τον τρόπο αυτοτελές, περίκλειστο. Οι ποδιές αυτές είναι επίσης λαγκιολάτες, καθώς το κάθε κομμάτι τους κεντιέται ξεχωριστά και έπειτα συναρμολογούνται όλα μαζί. Το σχήμα της είναι τραπεζιοειδές και αποτελείται από τρία βασικά κομμάτια, δύο οριζόντια, το αμπόλι και την πόστα και ένα κατακόρυφο, την κυρίως ποδία. Το αμπόλι είναι είδος ζώνης, φτιαγμένο από την ίδια τσόχα με την κυρίως ποδιά, στολισμένο στη βάση του μ' ένα μικρό χρυσοκεντημένο ανθέμιο. Το σχήμα του είναι πεπλατυσμένο τραπέζιο που φαίνεται σα να είναι τοποθετημένο ανάποδα, έχοντας δηλαδή τη μεγαλύτερη του βάση προς τα
πάνω. Η κυρίως ποδιά έχει δύο κατακόρυφες ραφές που υποδηλώνονται με χρυσό γαϊτάνι. Οι ραφές αυτές τη χωρίζουν σε τρία μέρη, στη "μάνα" και σε δύο όμοια πλαϊνά φύλλα, τις λόξες ή τα λαγκιόλια. Οι παρυφές και των τριών κομματιών της ποδιάς διακοσμούνται με το σταυρωτό (συνδυασμός από δύο συμπλεκόμενα ζιγκ-ζαγκ) και με κύκλα με ένα ματάκι (απλό ζιγκ-ζαγκ μ' ένα ματάκι στις κάτω γωνίες του). Στη "μάνα" η διακόσμηση είναι εντυπωσιακή. Στην επάνω πλευρά της είναι κεντημένο ένα σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο με χρυσό γαϊτάνι. Είναι ανάποδα τοποθετημένο, με την κορυφή προς τα κάτω και τη βάση του παράλληλα με την επάνω οριζόντια πλευρά της "μάνας". Πρόκειται για μοτίβο που αποτελείται από το συνδυασμό συμπλεκόμενων κύκλων και είναι παρόμοιο και ελάχιστα μικρότερο από το μοτίβο που κοσμεί τη βάση της "μάνας". Στη βάση της "μάνας" το ίδιο χρυσοκέντητο σχηματοποιημένο φυτικό μοτίβο αναπτύσσεται σε βασικό διακοσμητικό στοιχείο με κατακόρυφο άξονα. Στο κέντρο της "μάνας" η διακόσμηση γίνεται με δύο συμμετρικά στενόμακρα ανθέμια, σε θέση πλάγια και αντικριστά πάνω στον οριζόντιο άξονα της ποδιάς, με τις βάσεις τους πράλληλα προς τις κατακόρυφες πλευρές της "μάνας". Στις βάσεις των πλαϊνών λοξών φύλλων της ποδιάς είναι κεντημένα δύο θέματα, ένα σε κάθε φύλλο, παρόμοια σε σχηματικούς συνδυασμούς με το μοτίβο που βρίσκεται στη βάση της "μάνας", το οποίο και το πλαισιώνουν. Είναι τοποθετημένα αντικριστά έτσι, ώστε αν πλησιάσουν μεταξύ τους και συμπέσουν οι εσωτερικές τους πλευρές θα σχηματίσουν ένα διπλό θέμα, παρόμοιο μ' αυτό που πλαισιώνουν. Στα δύο μικρότερα τμήματα των λαγκιολιών που βρίσκονται στο πάνω μέρος της ποδιάς, η διακόσμηση γίνεται με ανθεμωτά μοτίβα. Στην πόστα, το κατώτατο τμήμα της ποδιάς, η διακόσμηση γίνεται πάνω σε κόκκινη τσόχα με το μοτίβο της μεσόκλειδας δουλεμένο με άσπρα (ασημένια) και χρυσά γαϊτάνια. Το μοτίβο της μεσόκλειδας αποτελείται από συνεχόμενα και συμπλεκόμενα ημικύκλια, που το καθένα σχηματίζεται από τρία παράλληλα γαϊτάνια με μικρές θηλίτσες στις άκρες τους. Η διακόσμηση συμπληρώνεται με στενό ταινιόσχημο θέμα με καμαρωτό απλό ζιγκ-ζαγκ που έχει την επάνω γωνία καμπυλωτή. Ολόγυρα η ποδιά είναι γαρνιρισμένη με χρυσό γαϊτάνι και χρυσές θηλίτσες. Το φοδράρισμα έχει γίνει μ' εμπριμέ βαμβακερό ύφασμα.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρωτό, κύκλα με ένα ματάκι
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Πλάτος
0.280
Μήκος
0.760
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
ραφτάδες
Χρόνος κατασκευής
20ός αι.
Πιθανή χρονολογία κατασκευής
1910-1930
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα, Παλαμάς, Σοφάδες, Μάρκο
Υλικά
βαμβάκι
γαϊτάνι ασημένιο
γαϊτάνι χρυσό
τσόχα
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα,
τερζήδικο
υφαντό βιομηχανικό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
Καραγκούνηδες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
πρώτο μισό 20ού αι.
Πιθανή χρονολογία χρήσης
1920-1930
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Θεσσαλία |
Καρδίτσας
Καρδίτσα, Παλαμάς, Σοφάδες, Μάρκο
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
10/2/1965
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα