πουκάμισο
2317
Στύλοι και κυκλικό κέντημα ποδόγυρου στην πίσω "μάνα"
Κυκλικό κέντημα ποδόγυρου κάτω από τον κεντρικό στύλο
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
2317
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
καμίς
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κολονάτο πουκάμισο, νυφιάτικο και γιορτινό, που παίρνει τ' όνομά του από τις κολόνες, τις κατακόρυφες κεντητές ταινίες δεξιά κι αριστερά στη "μάνα", που φθάνουν από τον ποδόγυρο ως κάτω από το στήθος. Έξω από την Πελοπόννησο, κολονάτα πουκάμισα συναντάμε μόνο στην Τανάγρα και τα συγγενικά χωριά. Είναι απο βαμβακερό του αργαλειού, από βαμβάκι που οι γυναίκες επεξεργάζονται πριν το υφάνουν, όπως επεξεργάζονταν και το υφαντό πανί για να το λευκάνουν. Είναι φτιαγμένο από ένα φύλλο μπροστά, τη "μάνα", πλάτους 47εκ., την πίσω "μάνα" με το ίδιο πλάτος, που ενώνονται μεταξύ τους με ενδιάμεσο πανί που αρχίζει από τη μέση του στήθους περίπου και φθάνει πίσω 12-13εκ. κάτω από τους ώμους. Τα ίσια, μονόφυλλα μανίκια προεκτείνονται σε μήκος με μια λωρίδα
πανιού (πλάτους 6εκ.) που τα ενώνει με τον κορμό του πουκάμισου. Τρία λοξάρια (ή κλίνγκια) αριστερά (πλάτους 60εκ.) και δύο δεξιά (πλάτους 61εκ.) φθάνουν ψηλά ως τη μασχάλη και το τελείωμα της πίσω "μάνας". Η στρογγυλή λαιμόκοψη είναι ρελιασμένη με λωρίδα πανιού και οδηγεί σε κατακόρυφο άνοιγμα (36εκ.) που κλείνει με λευκό κουμπάκι και μαύρη θηλιά. Μαύρες διακοσμητικές βελονιές στολίζουν πρόχειρα τη λαιμόκοψη, ιδίως κοντά στο άνοιγμα. Το βασικό χρώμα του κεντήματος, δυσκολότατου στην εκτέλεση, είναι το λαδοπράσινο που διανθίζεται με βυσσινί, τσαγαλί, χρυσοκίτρινο, θαλασσί και λίγο μενεξελί. Η καγκελωτή βελονιά στις κολόνες, τον ενδιάμεσο στύλο και τον ποδόγυρο κάνει το κέντημα να μοιάζει με δαντέλα. Αντίθετα, οι υπόλοιποι δέκα στύλοι είναι συμπαγείς. Οι κολόνες κτίζονται με τετραγωνισμένα ανθικά μοτίβα, συμμετρικά ως προς κατακόρυφο άξονα, με γερτό, φυλλωτό και ανθισμένο μίσχο. Ανάμεσά τους, και πάνω από την κυκλική ταινία του ποδόγυρου, ο στύλος συνδέεται μαζί τους με διπλή οριζόντια γραμμή. Μέσα της καθρεφτίζονται δύο πλαϊνά τρίγωνικά μοτίβα με αγκιστροειδείς αποφύσεις στις δυο πλευρές, σχηματίζοντας ρόμβους. Τρία απλά μοτίβα διατάσσονται ένα στην κορυφή του στύλου και δύο πλάι στη βάση του στον ίδιο άξονα με τους ρόμβους. Το μοτίβο αυτό, ζευγαρωμένο κατακόρυφα, παρεισφρέει ανάμεσα στους υπόλοιπους στύλους, στολισμένο με τετραπέταλο ανθάκι στην κορυφή του. Λουλούδι στολίζει και την κορυφή των στύλων φτιαγμένο από τα δυο νήματα που σημειώνουν τον κατακόρυφο άξονά του. Στον δαιδαλώδη ποδόγυρο ξεχωρίζουν τα φωτεινά νήματα σαν κομφετί και, στην κορυφή του, μια σειρά από μοτίβα που μοιάζουν με σχηματοποιημένες μορφές που πιάνονται από τα χέρια. Στο κέντρο της "κοιλιάς" τους, ένα παρά ένα, έχει σταυρό, γεμισμένο με ζωηρόχρωμο μαλλί. Το κέντημα στο γύρο των μανικιών διατάσσεται σε οριζόντιες ταινίες, τρεις με γεωμετρικό διάκοσμο και τρεις, ψηλότερα, με σχηματοποιημένο φυτικό. Δύο στενές ταινίες με παχύ ζιγκ-ζαγκ πλαισιώνουν την φαρδιά ταινία με μεγάλο ζιγκ-ζαγκ που γεμίζει με ρόμβους σε σταυροειδή διάταξη και δυο μικρά τρίγωνα. Ακολουθούν δυο στενές ταινίες με ορθά και αντεστραμμένα φυτικά μοτίβα ενώ, στην κορυφή, μικρό ανθικό μοτίβο προσβάλλει μέσα από ζιγκ-ζαγκ. Πλησιάζοντας τη ραφή του μανικιού ο φυτικός διάκοσμος διακόπτεται και τη θέση του παίρνει τετραπέταλο λουλούδι. Η ραφή του μανικιού τονίζεται ως ένα σημείο με κεντητές πλαϊνές ταινίες με ζιγκ-ζαγκ.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ανθρωπομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
θρησκευτικά θέματα
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
σταυρός
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.360
Πλάτος
1.060
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
Περαχώρα, Άγιοι Θεόδωροι
Υλικά
βαμβάκι
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα μετρητό,
ανεβατή
κέντημα μετρητό,
καγκελωτή
κέντημα μετρητό,
μονή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
Περαχώρα, Άγιοι Θεόδωροι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
17/8/1957
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα