πουκάμισο
2658/5
Κολονάτο πουκάμισο, λαιμόκοψη και μπροστινό άνοιγμα
Τρεις στύλοι και κέντημα ποδόγυρου, δεξί πίσω λοξάρι και "μάνα"
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
2658/5
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
καμίς
Τυπολογία
φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Κολονάτο πουκάμισο, νυφιάτικο και γιορτινό, που παίρνει τ' όνομά του από τις κολόνες, τις κατακόρυφες κεντητές ταινίες δεξιά κι αριστερά στη "μάνα", που φθάνουν από τον ποδόγυρο ως κάτω από το στήθος. Έξω από την Πελοπόννησο, κολονάτα πουκάμισα συναντάμε μόνο στην Τανάγρα και τα συγγενικά χωριά. Είναι απο βαμβακερό του αργαλειού, από βαμβάκι που οι γυναίκες επεξεργάζονται πριν το υφάνουν, όπως επεξεργάζονταν και το υφαντό πανί για να το λευκάνουν. Είναι φτιαγμένο από ενιαίο φύλλο μπρος-πίσω, τη "μάνα", πλάτους 51εκ. Το φάρδος του αυξάνουν πλαϊνές λόξες (λοξάρια ή κλίνγκια), δύο δεξιά (πλάτους 45εκ.) και μία αριστερά (πλάτους 50εκ.), που φθάνουν ψηλά ως τον ώμο. Τα ίσια, μονόφυλλα μανίκια ενώνονται κάθετα με τα λοξάρια. Η στρογγυλή λαιμόκοψη, ενισχυμένη με διπλό πανί,
καταλήγει σε κατακόρυφο άνοιγμα (26εκ.), σχισμένο κάτω από τη μύτη του. Λαιμόκοψη και άνοιγμα ρελιάζονται με λαδοπράσινη κλωστή και στολίζονται με ρόμβους και σχηματικά μοτίβα. Το πουκάμισο είναι εξαιρετικό και επειδή μας αποκαλύπτει την τεχνική ενός δυσκολότατου κεντήματος. Καθώς τα περισσότερα πολύχρωμα νήματα έχουν καταστραφεί, φανερώνονται τα σχέδια με μαύρη κλωστή που έχουν μετρήσει το πανί και που προορίζονται να καλυφθούν. Με εξαιρετική ευκρίνεια διακρίνονται τα γεωμετρικά θέματα στον κατακόρυφο διάκοσμο από τις κολόνες και τους περιτρεχάμενους δεκαπέντε στύλους. Ένα ζεστό λαδοπράσινο είναι το κυρίαρχο χρώμα που διανθίζεται από κομψότατες, δίχρωμες ταινίες, όπου συνδυάζονται το φούξια με το γαλαζοπράσινο ή το θαλασσί και το ανοιχτόγκριζο με το κοραλί. Η κατακόρυφη διάσταση υπογραμμίζεται με διπλή φούξια γραμμή και στο επιστέγασμα βρίσκεται, όπως και στους στύλους, ανθικό μοτίβο. Ανάμεσα στις δυο κολόνες με τον σχεδόν απόλυτα συμμετρικό διάκοσμο βρίσκεται ο κεντρικός στύλος που εμφανίζει και το βυσσινί χρώμα. Η κυκλική ταινία του ποδόγυρου αποκαλύπτει τον γεωμετρικό διάκοσμο που απλώνεται σε λεπτές, οριζόντιες ταινίες ενώ, στην φαρδιά κεντρική , διατάσσεται σε ορθογώνιες γωνίες που γεμίζουν τα τετράγωνα διάχωρα. Ανάμεσα στους στύλους και την μπορντούρα του ποδόγυρου, γυναικείες μορφές απλώνουν τα χέρια, στήνοντας κυκλικό χορό. Δυο-τρεις μόνο σώζουν κλωστές από το κέντημά τους εκτός από μια, ολόκληρη, στην πίσω "μάνα". Τα μανίκια τύπου Τανάγρας έχουν άλλο, αυστηρό, ύφος στο κυκλικό τους κέντημα. Κύριο λόγο έχει το ζιγκ-ζαγκ, μικρό ή μεγάλο στην φαρδιά ταινία, όπου γεμίζει με ρόμβους. Μικρά, φυτικά μοτίβα, όρθια ή αντεστραμμένα, απέχοντας μια διπλή, διακοσμητική γραμμή μεταξύ τους ανεβάζουν το κέντημα που επιστέφει σειρά από τετραπέταλα άνθη. Πλησιάζοντας στη ραφή, το κέντημα χαμηλώνει και το ύψος του παίρνουν τρία ίδια λουλούδια. Εδώ έχουν χρησιμοποιηθεί μαύρες κλωστές που πολύ διακριτικά διανθίζουν διαχωρίζοντας τις ταινίες ή χρωματίζοντας κάποια λεπτομέρεια το βυσσινί, το κεραμιδί, το βερυκοκί και το ανοιχτό λουλακί.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
ανθρωπομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γυναίκες, κυκλικός χορός
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.240
Πλάτος
0.980
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
19ος αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
Περαχώρα, Άγιοι Θεόδωροι
Υλικά
βαμβάκι
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα μετρητό,
ανεβατή
κέντημα μετρητό,
μονή
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Χρήστης
γυναίκα
Κοινωνική ηλικία
παντρεμένη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
19ος αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα |
Πελοπόννησος |
Κορινθίας
Περαχώρα, Άγιοι Θεόδωροι
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Άδεια χρήσης εικόνων
Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα