πουκάμισο 5073/6
Πουκάμισο της νιόπαντρης από το Φυλακτό Έβρου
Πουκάμισο της νιόπαντρης από το Φυλακτό Έβρου
Πουκάμισο της νιόπαντρης από το Φυλακτό Έβρου
Πουκάμισο της νιόπαντρης από το Φυλακτό Έβρου
Πουκάμισο, πίσω όψη
Πουκάμισο, πίσω όψη
Λεπτομέρεια διακόσμου στα μανίκια
Λεπτομέρεια διακόσμου στα μανίκια
Λεπτομέρεια διακόσμου στην τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στην τραχηλιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: κέντητες οριζόντιες ζώνες
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: κέντητες οριζόντιες ζώνες
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: πουλάκια κεντημένα με σταυροβελονιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: πουλάκια κεντημένα με σταυροβελονιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: κεντητή ένωση στην κατοκόρυφη ραφή και ρομβόσχημα μοτίβα (γόνατα, νταούλια) κεντημένα με φουσκοπερασιά
Λεπτομέρεια διακόσμου στον ποδόγυρο: κεντητή ένωση στην κατοκόρυφη ραφή και ρομβόσχημα μοτίβα (γόνατα, νταούλια) κεντημένα με φουσκοπερασιά
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
5073/6
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Τυπολογία
χωρικό
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Μέρος συνόλου
Όχι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Πουκάμισο φαιοπράσινο, της νιόπαντρης, από το Φυλαχτό Έβρου όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες από το Γιαούπ της Ανατολικής Θράκης. Η παραδοσιακή γυναικεία ενδυμασία του Φυλακτού ανήκει στην ίδια ενδυματολογική ομάδα του Ζαλουφιού με σημαντικές διαφοροποιήσεις στον τρόπο διακόσμησης. Όπως και το κουμίσ' του Ζαλουφιού, έτσι και το πουκάμισο του Φυλακτού αποτελείται από ένα ίσιο μπροστινό κομμάτι, ένα πίσω και δύο πλαϊνά, επίσης ίσια. Για το μανίκι, αφαιρούν ένα τμήμα από το πλαϊνό κομμάτι και κάνουν τη μασχάλη. Το κυκλικό άνοιγμα του λαιμού, που είναι ρελιασμένο με μπεζ και πορτοκαλί μάλλινη κλωστή, συνεχίζεται με ένα βαθύ άνοιγμα στο στήθος, την τραχηλιά. Το πουκάμισο φέρει διακόσμηση στην τραχηλιά, τον ποδόγυρο και τα μανίκια. Στην τραχηλιά, αριστερά, υπάρχει επίρραπτη ταινία από το ίδιο ύφασμα,
ρελιασμένη ολόγυρα με λαχανί και πορτοκαλί μάλλινο γαϊτάνι και κεντημένη στο κέντρο με φούξια κατακόρυφη τεθλασμένη γραμμή και λευκές κουκίδες στα διάκενα, καμωμένες με σταυροβελονιά από μάλλινες κλωστές. Τα μανίκια είναι κι αυτά ρελιασμένα με τον ίδιο τρόπο. Από πάνω, μια λεπτή κίτρινη τεθλασμένη γραμμή, δυο σειρές ασπρόμαυρες καμωμένες με σταυροβελονιά και τέλος σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα, επίσης με σταυροβελονιά, με χρωματικούς συνδυασμούς που εναλλάσσονται. Στην εξωτερική πλευρά του μανικιού, πάνω και κάτω από τις ασπρόμαυρες σειρές, δύο μάλλινα φουντάκια, φούξια και μπλε. Στον ποδόγυρο, από κάτω προς τα πάνω, ο κεντητός διάκοσμος έχει ως εξής: ρέλιασμα με λαχανί και πορτοκαλί γαϊτάνι, μπεζ τεθλασμένη γραμμή, δύο σειρές σταυροβελονιά άσπρο-καφέ, μια σειρά συνεχόμενα σχηματοποιημένα μοτίβα με σταυροβελονιά, φούξια με λίγο ροζ, δυο σειρές σταυροβελονιά ασπρόμαυρες, μια σειρά πολύχρωμα σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα. Πάνω από αυτές τις οριζόντιες ζώνες, τις ραφές κοσμούν κεντητές ενώσεις (ανάλογες με τα δίχτε του Ζαλουφιού) και εκατέρωθεν αυτών μεγάλα ρομβόσχημα μοτίβα (γόνατα, νταούλια) καμωμένα με φουσκοπερασιά, πλακέ βελονιά, από βαμβακερά (λευκό) και μάλλινα (φούξια, κίτρινο και μάυρο) νήματα. Μεταξύ αυτών, πουλάκια αντίθετα, κίτρινα και φούξια εναλλάξ, με ένα λουλούδι ανάμεσά τους, όλα καμωμένα με σταυροβελονιά. Το πουκάμισο έχει στο ύψος της μέσης οριζόντια πιέτα για να μειωθεί το ύψος του.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
γόνατα, νταούλια
Διάκοσμος
ζωομορφικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
πουλάκια
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.190
Πλάτος
0.350
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
αρχές 20ού αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Υλικά
βαμβάκι
βαμβακερή κλωστή
γαϊτάνι μάλλινο
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
επίρραπτη
κέντημα γραφτό, πλακέ
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
κεντητή ένωση
υφαντό
Χρήση
Πληθυσμιακή / Πολιτισμική / Εθνοτική ομάδα
πρόσφυγες
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νιόπαντρη
Περίσταση χρήσης
γιορτινό
Χρόνος χρήσης
αρχές 20ού αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Θράκη | Έβρου
Φυλακτό
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Αγορά
Πιθανή χρονολογία πρόσκτησης
19/12/1966
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Ημερολόγιο ΛτΕ 2002: φωτ. 17, 19
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 1989, "Η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά από το Μέγα Ζαλούφι", Εθνογραφικά 7: 67-95, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Μελίδου-Κεφαλά, Ν. 2002, "Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης" στο Ημερολόγιο του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, Αθήνα, Λύκειον των Ελληνίδων.
Παπαντωνίου, Ι. 1975, "Θρακιώτικες φορεσιές" Μακεδονική Ζωή 105: 26.
Παπαντωνίου, Ι. 1996, Ελληνικές Τοπικές Ενδυμασίες, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα