πουκάμισο 952/1,γ
Στρωμένο ποκάμισο, νυφικό, βαμβακερό, υφαντό πουκάμισο
Στρωμένο ποκάμισο, νυφικό, βαμβακερό, υφαντό πουκάμισο
Στρωμένο ποκάμισο, νυφικό, βαμβακερό, υφαντό πουκάμισο
Στρωμένο ποκάμισο, νυφικό, βαμβακερό, υφαντό πουκάμισο
Στρωμένο ποκάμισο, πίσω όψη
Στρωμένο ποκάμισο, πίσω όψη
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο γιακά
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο γιακά
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο στέρνο
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο γύρο των προμάνικων και κατακόρυφα, στην εξωτερική πλευρά του βραχίονα
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στο γύρο των προμάνικων και κατακόρυφα, στην εξωτερική πλευρά του βραχίονα
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση της μπροστινής μάννας με το δεξί λαγκιόλι που καταλήγει σε φουντίτσα.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση της μπροστινής μάννας με το δεξί λαγκιόλι που καταλήγει σε φουντίτσα.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση της πίσω μάννας με το λαγκιόλι.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση της πίσω μάννας με το λαγκιόλι.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση των λαγκιολιών.
Λεπτομέρεια κεντητού διακόσμου στον ποδόγυρο. Κεντητή ένωση των λαγκιολιών.
Ταυτότητα Αντικειμένου
Αριθμός Ταυτότητας Αντικειμένου (ΑΤΑ)
952/1,γ
Όνομα αντικειμένου
πουκάμισο
Άλλο / Τοπικό όνομα
στρωμένο ποκάμισο
Τυπολογία
χωρικό, φορεσιά με σιγκούνι
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι.
Μέρος συνόλου
Ναι
Φυσική Περιγραφή
Περιγραφή
Στρωμένο ποκάμισο, από λευκό, υφαντό, βαμβακερό, καμωμένο από τις ίδιες τις γυναίκες. Αποτελείται από τη μάννα, ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους, και δύο λαγκιόλια, λοξά φύλλα, σε κάθε πλευρά, που δίνουν φάρδος στο ένδυμα. Φέρει κυκλική λαιμόκοψη με πρόσθετη λωρίδα που δημιουργεί τον όρθιο γιακά και κατακόρυφο άνοιγμα μπροστά, ύψους 39εκ. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα δίφυλλα προμάνικα, μανίκια μήκους 46εκ. και φάρδους 22εκ., με τις ραφές στην εξωτερική και την κάτω πλευρά του βραχίονα. Τα στρωμένα, νυφικά όπως αυτό, ποκάμισα είναι διακοσμημένα πλούσια, με μετρητό κέντημα στο γιακά, το στέρνο, τα μανίκια και τον ποδόγυρο. Με διπλή σταυροβελονιά από μπιντέμια, λεπτά μάλλινα νήματα, βαμμένα από τις ίδιες με φυτικές βαφές σε χρώματα
οινέρυθρο, μαύρο, πορτοκαλί, βυσσινί, μπλε και πράσινο δημιουργούνται γεωμετρικά μοτίβα που επαναλαμβάνονται και συμπλέκονται σχηματίζοντας ταινιόσχημα θέματα. Ο γιακάς είναι ολόγυρα ρελιασμένος με φεστόνι οινέρυθρο και κυπαρισσί. Ακολουθούν πορτοκαλί στενά πλάγια παραλληλόγραμμα και ύστερα επάλληλες ευθείες γραμμές, κυρίως οινέρυθρες, που καλύπτουν τα τρίγωνα που δημιουργούνται εκατέρωθεν της μαύρης τεθλασμένης γραμμής. Το κατακόρυφο μπροστινό άνοιγμα είναι γαρνιρισμένο με οινέρυθρο, μάλλινο γαϊτάνι. Σε κάθε πλευρά του ανοίγματος του στέρνου η ταινία είναι ανάλογη με αυτήν του γιακά, αν και κατακόρυφη, μόνο που οι τεθλασμένες γραμμές είναι δύο, συμμετρικές κατά μήκος έτσι ώστε να δημιουργούνται διαδοχικά τρίγωνα. Εξωτερικά από την ταινία, μικρά σχηματοποιημένα μοτίβα σε κατακόρυφη διάταξη. Στα προμάνικα το ρέλιασμα γίνεται με βυσσινί φεστόνι και ακολουθεί στενή ταινία από δυσδιάκριτους μαύρους ρόμβους, που αποτελεί βάση για τη φαρδιά ταινία που έπεται. Αυτή δημιουργείται από την επανάληψη ορθογώνιων παραλληλογράμμων με μαύρο πλαίσιο και διαγωνίους. Ακολουθεί μια σειρά από μικρά σχηματοποιημένα μοτίβα και η σύνθεση επαναλαμβάνεται κατακόρυφα στην εξωτερική πλευρά του μανικιού έως τον ώμο. Ο ποδόγυρος είναι γαρνιρισμένος με βυσσινί μάλλινο γαϊτάνι. Ακολουθεί στενή ταινία από δυσδιάκριτα μοτίβα και ύστερα φαρδιά από πλάγια παραλληλόγραμμα που διαχωρίζονται από μοτίβα "Χ". Έπεται μια σειρά από σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα σε σκούρα χρώματα, που διακόπτεται όμως στη μπροστινή μάννα έτσι, ώστε το κέντημα του ποδόγυρου σ' αυτήν να είναι κοντύτερο, καθώς καλύπτεται από την ποδιά. Οι ενώσεις της μπροστινής μάννας με τα λαγκιόλια είναι καμωμένες με κέντημα από μαύρο μάλλινο μπιντέμι και εκατέρωθεν αυτού υπάρχουν κεντητά ορθογώνια παραλληλόγραμμα και σχηματοποιημένα φυτικά μοτίβα. Τα χρώματα στις εσωτερικές ταινίες είναι φωτεινότερα από ότι στις εξωτερικές. Οι ενώσεις των λαγκιολιών είναι καμωμένες με κέντημα από καφέ ανοιχτή κλωστή. Τέλος, οι κεντητές ενώσεις της πίσω μάννας με τα λαγκιόλια είναι οι πιο πλούσια κεντημένες, με ύψος 22εκ., και μοτίβα κυκλικά στο κέντρο, παραλληλόγραμμα που σχηματίζουν πυκνή ταινία στη μέση και μεγάλα ρομβόσχημα μοτίβα εξωτερικά. Στις κεντητές ενώσεις τα μπιντέμια καταλήγουν σε φουντίτσες. Εδώ σώζεται μόνο μία, στην ένωση της μπροστινής μάννας με το δεξί λαγκιόλι.
Διάκοσμος & Μοτίβα
Διάκοσμος
γεωμετρικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Διάκοσμος
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
Μοτίβα / Θέματα διακόσμου
-
Ύψος
1.170
Πλάτος
0.380
Κατασκευή
Κατασκευαστής / Δημιουργός
οι ίδιες οι γυναίκες
Χρόνος κατασκευής
τέλη 19ου αι.
Τόπος κατασκευής (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Γρεβενών
Βέντσια
Υλικά
βαμβάκι
μάλλινη κλωστή
Τεχνικές
κέντημα
κέντημα μετρητό, σταυροβελονιά διπλή
κέντημα, φεστόνι
κεντητή ένωση
υφαντό
Χρήση
Χρήστης
γυναίκα
Ηλικία
νέα
Κοινωνική ηλικία
νύφη
Περίσταση χρήσης
νυφικό
Χρόνος χρήσης
τέλη 19ου αι.
Τόπος χρήσης (Χώρα | Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Νομός & Ευρύτερη περιοχή)
Ελλάδα | Μακεδονία | Γρεβενών
Βέντσια
Απόκτηση
Τρόπος απόκτησης
Άγνωστο
Δημοσιεύσεις
Δημοσιεύσεις αντικειμένου
Ημερολόγιο ΛτΕ 1994: 40.
Τεκμηρίωση
Βιβλιογραφικές πηγές έρευνας
Νικήτα-Χουλιάρα, Β. 2000, " Παρατηρήσεις σχετικά με τις γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές στα Βεντσιοχώρια του νομού Γρεβενών" Ενδυματολογικά 1: 239-248, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
Χατζημιχάλη, Α. 1978, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το σιγκούνι Α΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.

Άδεια χρήσης εικόνων

Χρησιμοποιήστε το αρχείο ή την εικόνα προεπισκόπησης σύμφωνα με την άδεια χρήσης:
CC BY-NC-ND 4.0

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα