Το χρονικό της ηχογράφησης
Σεπτέμβρης 1969. Περαστικοί από την Αθήνα οι Κυπριώτες μουσικοί Κώστας Παπαχαραλάμπους και Σπύρος Φιλίππου. Συνοδεύουν τη χορευτική ομάδα του σωματείου “Απόλλων” της Λεμεσού, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μάριου Σωφρονίου. Ο τελευταίος, υπήρξε παλαιό εκλεκτό στέλεχος της χορευτικής ομάδας του Λυκείου των Ελληνίδων. Ο Μ. Σωφρονίου γνωρίζει πολύ καλά πως όλοι, όσοι υπηρετούμε στο Λύκειο, έχουμε ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον για την καλή δημοτική μουσική και μας παροτρύνει να έχουμε μια επαφή μ’ αυτούς τους Λεμεσιανούς μουσικούς. Συνεργάτης και μουσικός σύμβουλος την εποχή εκείνη στο Λύκειο είναι ο Φοίβος Ανωγειανάκης. Τους ακούμε λοιπόν μαζί και κανένας μας δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του, κυρίως δε ο Φοίβος Ανωγειανάκης, που τον διακρίνει μια ιδιαίτερη αγάπη για την κυπριακή μουσική (Βλ. Φ. Ανωγειανάκης, “Για τη μουσική στην Κύπρο”, Κύπρος - Δημοτική Μουσική, έκδοση Π.Λ.Ι., 1988). Την ίδια στιγμή εκφράζει το θαυμασμό του και την ευχή να τους ηχογραφήσουμε.
Εκείνη την εποχή στις προθέσεις μας είναι να ηχογραφήσουμε και να εκδώσουμε μια σειρά από δίσκους δημοτικής μουσικής βασισμένη στο χορευτικό ρεπερτόριο μικρών περιοχών. Είναι μια περίοδος που δεν υπάρχουν αξιόπιστες ηχογραφήσεις για την μεγάλη ποικιλία των ελληνικών χορών. Στα χρόνια εκείνα, όσοι από μας είχαμε τάξει τη ζωή μας στη μελέτη, τη διδασκαλία και την προβολή της δημοτικής παράδοσης μέσα από τον ελληνικό δημοτικό χορό, αισθανόμασταν μεγάλη πικρία γι’ αυτή την μεγάλη έλλειψη.
Ενθουσιασμένοι από το άκουσμα αυτών των δύο θαυμάσιων Λεμεσιανών μουσικών, που ήταν “αμόλυντοι από την επίδραση της δυτικής μουσικής”, όπως επιγραμματικά θα γράψει αργότερα γι’ αυτούς ο Φ. Ανωγειανάκης, εισηγούμεθα καταρχήν στο Δ.Σ. του Λυκείου την ηχογράφησή τους, χωρίς βέβαια να ξέρουμε αν και πότε θα καταστεί δυνατή η έκδοση αυτού του υλικού. Η εισήγηση γίνεται αμέσως αποδεκτή και η ηχογράφηση πραγματοποιείται με ηχολήπτη τον αξέχαστο Σήφη Σιγανό, υπό την εποπτεία του Φ. Ανωγειανάκη.
Μετά από έξι χρόνια, το 1975, γίνεται δυνατή η έκδοση του πρώτου δίσκου του Λυκείου των Ελληνίδων (LCGW 101), με γενικό τίτλο “Δημοτική Μουσική, Χοροί-Τραγούδια”, που περιλαμβάνει μερικούς χορούς από τις “Μπούλες”, το θαυμαστό αυτό χορευτικό δρώμενο της Νάουσας Ημαθίας, και μόνο ένα μέρος από την ηχογράφηση των μουσικών της Λεμεσού. Από τον γενικό τίτλο της σειράς αυτής προσδιορίζουμε το βασικό της προσανατολισμό, που είναι ο χορός και εντοπίζεται στην παρουσίαση του ρεπερτορίου μικρών περιοχών ή χωριών. Την πρώτη αυτή έκδοση σχολιάζει ο Φ. Ανωγειανάκης και ακολουθούν αργότερα άλλοι δίσκοι, συνολικά 16, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου εξαντλούνται.
Τα χρόνια περνούν, η τεχνολογία αλλάζει και το Λύκειο των Ελληνίδων, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες αλλά και τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής, αποφασίζει να επανεκδώσει τους δίσκους βινυλίου σε ψηφιακούς δίσκους (CD), με πρώτη ανεξάρτητη έκδοση τους χορούς από την περιοχή της Λεμεσού της Κύπρου. Οι δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας, από επόψεως ωφέλιμου ηχογραφημένου χρόνου, μας δίδει την ευκαιρία να τροποποιήσουμε την πρώτη έκδοση και ο νέος ψηφιακός δίσκος να περιλάβει όχι μόνο ό,τι ο πρώτος δίσκος με τα σχόλια και το εισηγητικό σημείωμα του Φ. Ανωγειανάκη, αλλά και ολόκληρη την ηχογράφηση που πραγματοποιήθηκε το ‘69. Μ’ αυτό τον τρόπο ολοκληρώνεται η έκδοση με χορούς από την Λεμεσό έτσι, όπως αποτυπώθηκε την εποχή εκείνη από δύο εξαίρετους μουσικούς που “διαφυλάσσουν στο παίξιμο τους τον τροπικό χαρακτήρα και το ήθος της ελληνικής δημοτικής μελωδίας”, σύμφωνα με το σχόλιο του Φ. Ανωγειανάκη.
Ιανουάριος 1997
Λευτέρης Δρανδάκης
Οι ηχογραφήσεις από το δίσκο LCGW 101Β:
1. Δίστιχα του Γάμου 4.35
Τραγούδι: Σπ. Φιλίππου
2. Αντικριστοί χοροί γυναικών (Οργανικό) 6.04
3. Τσιατιστά (Δίστιχα) 1.40
Τραγούδι: Κ. Παπαχαραλάμπους
4. Χορός του δρεπανιού (Οργανικό) 2.07
5. Συρτός (Ψιντρή βασιλικιά μου) (Οργανικό) 2.40
Από τις ηχογραφήσεις του αρχείου:
6. Αντικριστοί χοροί ανδρών (Οργανικό) 5.11
7. Μπάλος - Συρτός Πολίτικος (Οργανικό) 4.00
8. Ρομάντζα, συρτός γυναικών (Οργανικό) 2.03
9. Αζιζιές, συρτός ανδρών (Οργανικό) 2.45
10. Μορφίτικος, συρτός (Οργανικό) 1.58
11. Σκαλιώτικος, συρτός (Οργανικό) 2.50
12. Πογαζιανός, συρτός (Οργανικό) 1.40
13. Μαυρομάτης, συρτός (Οργανικό) 2.05
14. Κοφτό, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.23
15. Απτάλικο, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.43
16. Σκαλιώτικο, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.03
17. Η στάμνα, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.05
18. Αράπικο, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.30
19. Κλέφτικο, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.00
20. Σάλφος, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 1.32
21. Καλοχωρήτικο, ζεϊμπέκικο (Οργανικό) 2.15
22. Τσιατιστά (Δίστιχα) 1.25
Τραγούδι: Κ. Παπαχαραλάμπους
23. Αραπιές της καντίλας (Οργανικό) 2.40
24. Η μάντρα (Καλαματιανός) 2.29
Βιολί: Κώστας Παπαχαραλάμπους
Λαούτο: Σπύρος Φιλίππου
Ηχογράφηση: 17-9-1969 Αθήνα - Studio Sifilms
Μαγνητόφωνο: Ampex 351
Ηχολήπτης: Σήφης Σιγανός
Χορηγός: Ιονική Τράπεζα